Latif ALBAYRAK / Ekonominin İçinden / Ekonomi Editörü

YATIRIMCI PSİKOLOJİSİ

Ekonomi biliminin en önemli sac ayaklarından olan yatırımcılar bugünlerde zor bir süreçten geçiyorlar. Hem yurt içinde hem yurt dışında oluşan yoğun gündem sonucunda yatırım psikolojisini yönetmek oldukça zorlaşmış durumda. Özellikle de küçük çaplı yatırımcılar için bu durum daha net bir şekilde kendini gösteriyor.
Ülkemizde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve Cumhurbaşkanı Adayı Ekrem İmamoğlu’nun diploma iptaliyle başlayan süreç, tutuklanması ile devam etti ve bu durum yurt içi piyasalarda dalgalanmaya sebep oldu. Borsa İstanbul ciddi değer kayıplarıyla devre keserken, döviz kurunda %10’un üzerinde günlük yükseliş yaşandı. Bu durum karşısında Merkez Bankası önlem olarak döviz yakmak durumunda kaldı. Merkez Bankası’nın açıkladığı haftalık verilere bakıldığında ise yabancı yatırımcının Türkiye’den bir miktar çekildiği anlaşılıyor. Yüksek faiz ortamının borsaya olan etkisi de düşünüldüğünde yatırımcıların hareket alanı biraz daha kısıtlanmış vaziyette.
Küresel tarafta ise Trump etkisi her geçen gün artıyor. Uyguladığı dış ticaret tarifeleriyle küresel hisse piyasalarında güçlü dalgalanmalar yaratan Trump, Çin ile olan rekabeti başka bir boyuta taşıdı. Bu gelişmelerden Bitcoin, petrol gibi yatırımcının teveccüh gösterdiği yatırım araçları de etkilendi.
Yatırımcılar bu kadar sallantının ve yoğun haber akışının olduğu bir ortamda kayıplarının derinleşmemesi adına bir panik havasında hareket edebilirler. Bu tarz günler için finansal okuryazarlığın ne kadar önemli olduğunu görüyoruz.
Son dönemde yatırımcıların bu panik ortamından faydalanıp “Filanca enstrümanda şu seviyeler bekleniyor”, “Paranızı yönetmek istiyoruz” gibi çokça mesaj aldıklarını takip ediyoruz. Bu dolandırıcılık sistemi özellikle ekonomi medyasında ekran yüzü olmuş isimlerin sosyal medya hesapları oluşturularak hayata geçiriliyor.
Yatırımcılar, ellerindeki mevduatları ya da finansal enstrümanları doğru kullanmak için bu işi profesyonellerin eline bırakmalıdır. Panik halinde yapılacak bir eylem olası kayıpların daha da artmasına sebep olabilir. Bu sebeple haber akışları doğru takip edilmeli ve profesyonel isimlerle iş birliği yapılmalı. Çünkü doğru yatırım yalnızca para kazanmak için değil, mevcut ortamda parayı korumak için de önemlidir.
Özellikle ülkemizde bu tarz durumlardan çokça etkilenen küçük yatırımcılar için onları koruyacak birtakım regülasyonların yapılması, ileride yatırım ortamının daha güvenilir olduğu hissiyatıyla yatırımcı sayısında bir artış oluşturabilir. Karar mercilerinin bu konuda yatırımcı psikolojisiyle düşünmeleri gerekiyor.