Leyla ALTINTAŞ / Uzm. Fizyoterapist / Fiziksel Sağlık

SİYATALJİ: BELİNİZDEN BACAĞINIZA VURAN BU AĞRILARI HAFİFE ALMAYIN

Günümüzde masa başı işler, hareketsiz yaşam tarzı ve ergonomik olmayan çalışma koşulları nedeniyle bel ağrısı yaşayan birey sayısında büyük bir artış gözlenmektedir. Bu ağrıların bir kısmı sadece bel bölgesinde sınırlı kalırken, bazıları kalça, uyluk ve bacak boyunca yayılarak günlük yaşamı daha da zorlaştıran bir tabloya dönüşebilir. Bu durumun en bilinen adı ise “siyatalji”dir. Halk arasında “siyatik” olarak da bilinir.
Siyatalji Nedir?
Siyatalji, vücudun en büyük ve en uzun siniri olan siyatik sinirinin herhangi bir noktada sıkışması veya tahriş olması sonucu ortaya çıkan bir sinir kökü ağrısıdır. Genellikle bel bölgesinden başlayıp kalçadan geçerek bacağın arka kısmına, bazen de ayak parmaklarına kadar ulaşan bir ağrı ile karakterizedir.
Bu sinir, omurganın bel bölgesindeki (L4, L5, S1, S2, S3) sinir köklerinin birleşmesiyle oluşur. Siyatik sinirine baskı yapan en yaygın nedenler arasında bel fıtığı, omurgada dejenerasyon (kireçlenme), dar kanal sendromu ve nadiren de tümörler yer alır.
Belirti ve Bulgular
Siyatalji belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak en sık görülen şikayetler şunlardır:
• Belden kalçaya ve bacağa yayılan yanıcı ya da sızlayıcı ağrı
• Bacakta uyuşma, karıncalanma veya elektrik çarpması hissi
• Kas gücünde azalma
• Ayağa basarken zorlanma
• Uzun süre oturduktan sonra ağrının artması
Unutulmamalıdır ki, siyatalji bir hastalık değil, bir belirtidir. Bu yüzden altında yatan nedenin mutlaka araştırılması gerekir.
Tanı Nasıl Konur?
Tanı koymak için öncelikle detaylı bir fizyoterapi ve tıbbi değerlendirme yapılmalıdır. Hastanın hikayesi, ağrının yeri, yayılımı, süresi ve eşlik eden belirtiler çok önemlidir. Gerekli durumlarda doktorlar tarafından MR (manyetik rezonans görüntüleme), BT (bilgisayarlı tomografi) ya da EMG (elektromiyografi) gibi ileri görüntüleme ve sinir testi yöntemlerine başvurulabilir.
Fizyoterapi ile Tedavi Mümkün
Siyatalji tedavisinde cerrahi dışı yöntemler genellikle ilk tercih edilen yaklaşımlardır. Bu noktada fizyoterapistler olarak bizlerin rolü büyüktür. Her birey için kişiye özel hazırlanan egzersiz programları, manuel terapi, sinir mobilizasyonları, postür ve günlük yaşam eğitimi gibi yöntemlerle ağrı yönetimi ve fonksiyonel iyileşme sağlanabilir.
Özellikle akut dönemde istirahat önerilse de, uzun süreli yatak istirahati tavsiye edilmez. Aksine, kontrollü ve profesyonel yönlendirmeyle yapılan egzersizler dokuların iyileşmesine katkı sağlar. Bununla birlikte bel ve karın kaslarını güçlendiren kor stabilizasyon egzersizleri, doğru duruş ve hareket alışkanlıkları, yaşam kalitesini artırmada oldukça etkilidir.
Ne Yapmalı? Ne Yapmamalı?
• Yapın: Duruşunuzu düzeltin, masa başında uzun süre oturmaktan kaçının, bel destekli sandalye kullanın.
• Yapmayın: Ağrıya rağmen zorlayıcı hareketler yapmayın, ani ve kontrolsüz şekilde eğilip kalkmayın, ağır kaldırmayın.
Sonuç :
Siyatalji, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen ancak doğru tanı ve uygun fizyoterapi yaklaşımlarıyla büyük ölçüde kontrol altına alınabilen bir durumdur. Bu süreçte bireyin bilinçlenmesi, tedaviye aktif katılımı ve yaşam tarzında yapacağı küçük ama etkili değişiklikler iyileşme sürecinin temel taşlarını oluşturur.
Sağlıklı bir omurga için hareketten vazgeçmeyin, ağrılarınızı görmezden gelmeyin. Unutmayın; doğru müdahale, doğru zamanda yapıldığında, yaşam kalitenizi geri kazanmanız mümkün!