Prostat
kanseri, dünya genelinde olduğu gibi ülkemizde de erkekler için önemli bir
sağlık sorunudur. Erkeklerde en sık görülen kanserler arasında 2. sırada yer
almaktadır. Toplumun bilinç düzeyini artırmak, önleyici tedbirleri hatırlatmak
ve erken tanının önemini vurgulamak amacıyla her yıl 15 Eylül, tüm dünyada
Prostat Kanseri Farkındalık Günü olarak anılmaktadır.
Bu
özel günde amaç; erkeklerde sık görülen prostat kanseri konusunda farkındalığın
artırılması, düzenli kontrollerin yapılmasının teşvik edilmesi ve sağlıklı
yaşam alışkanlıklarının öneminin hatırlatılmasıdır.
Prostat Nedir?
Prostat,
erkek üreme sisteminde bulunan, mesanenin (idrar torbasının) hemen altında ve
rektumun önünde yer alan bir salgı bezidir. Yaklaşık bir ceviz büyüklüğünde
olan prostat, içerisinden idrar kanalının (üretra) geçtiği bir yapıya sahiptir.
Görevi, meninin sıvı kısmının üretimini sağlamaktır.
Erkekler
yaşlandıkça prostat bezi büyüyebilir. Bu büyüme idrar yapmayı zorlaştırabilir
ve cinsel işlevle ilgili sorunlara yol açabilir. Ancak bu durum her zaman
kanser anlamına gelmez. Kanser hücresi içermeyen prostat büyümesi iyi huylu
prostat büyümesi (Benign Prostat Hiperplazisi - BPH) olarak adlandırılır.
Prostat
Kanseri Nedir ve Ne Sıklıkta Görülür?
Prostat
kanseri, prostat bezindeki hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla oluşur.
Başlangıçta genellikle herhangi bir belirti vermez ve bu nedenle erken teşhis
hayati önem taşır.
Ülkemizde
prostat kanseri, erkeklerde yüz binde 30,3 oranında görülmektedir. Her yıl
yaklaşık 15 bin erkek bu tanıyı almaktadır. Ayrıca her 25 erkekten 1’i, yaşamı
boyunca prostat kanserine yakalanma riski taşır.
Prostat
Kanseri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
· İleri
yaş: 50 yaşından sonra risk artar.
· Aile
öyküsü: Baba veya erkek kardeş gibi birinci derece akrabasında prostat
kanseri bulunanlarda risk 2 kat fazladır.
· Genetik
faktörler
· Beslenme
alışkanlıkları: Aşırı kırmızı et, hayvansal yağ tüketimi, sebze ve meyve
tüketiminin az olması riski artırabilir.
· Obezite
ve hareketsiz yaşam
· Sigara
ve alkol kullanımı
Bazı
faktörler değiştirilemez (yaş, genetik), ancak sağlıklı yaşam tarzı
değişiklikleriyle risk azaltılabilir.
Prostat
Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Erken
evrede genellikle belirti vermeyen prostat kanseri, ilerleyen dönemlerde şu
şikâyetlere yol açabilir:
· Sık
idrara çıkma, özellikle gece idrara kalkma
· İdrar
akışında zayıflama veya kesik kesik idrar yapma
· İdrar
yaparken zorlanma veya ağrı
· İdrarda
veya menide kan görülmesi
· Ereksiyon
(sertleşme) sorunları
· Kanser
ileri evrelerde kemiklere yayıldığında kalça, sırt veya göğüs ağrısı,
bacaklarda güçsüzlük veya uyuşma.
Bu
şikâyetler başka hastalıklarda da görülebilir, ancak bu tür belirtiler varsa
mutlaka bir üroloji uzmanına başvurulmalıdır.
Erken
Tanı Hayat Kurtarır
Prostat
kanseri, erken evrede tespit edildiğinde başarıyla tedavi edilebilir. Bu
nedenle:
· 50
yaşından itibaren tüm erkekler,
· Ailesinde
prostat kanseri öyküsü bulunanlar ise 40 yaşından itibaren, yılda en az bir kez
Aile Hekimi’ne başvurarak Prostat Kanseri açısından muayenesini yaptırmalıdır.
Tedavi:
Prostat
kanserinin tedavisi, hastalığın evresine göre değişir.
Erken evrede:
· Prostatın
cerrahi olarak çıkarılması
· Işın
tedavisi (radyoterapi)
· Düzenli
izlem (aktif izlem) uygulanabilir.
İleri
evrede:
· Hormon
tedavisi
· Kemoterapi
· İmmünoterapi
Prostat
Kanserinden Korunmak Mümkün mü?
Prostat
kanserini tamamen önlemenin kesin bir yolu yoktur, ancak riski azaltmak için şu
önlemler alınabilir:
· Sebze
ve meyveden zengin, dengeli beslenin
· Düzenli
egzersiz yapın (yürüyüş, yüzme, bisiklet)
· Sağlıklı
kilonuzu koruyun
· Sigara
ve alkolü bırakın
· Stres
Yönetimi ve Uyku Düzenine dikkat edin
· Rutin
kontrollerinizi aksatmayın
“Kanserde
Erken Teşhis Hayat Kurtarır”
“Farkında
Ol, Erken Yakala!”
“Unutma!
50 yaşından Sonra Her Yıl Kontrol!”
“Şimdi
Kontrol Zamanı!”