Fiziksel
aktivite, günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji
tüketimi ile gerçekleşen herhangi bir bedensel hareket olarak tanımlanmaktadır.
Bireylerin fiziksel ve ruhsal sağlığının geliştirilmesinde temel araçlardan
biridir. Bir halk sağlığı sorununu gidermenin yanında, aynı zamanda toplum
refahını, çevrenin korunmasını teşvik eder ve gelecek nesillere yönelik bir
yatırım oluşturur.
Dünya
Sağlık Örgütü küresel ölümlerin %70’ini temel sebebinin Bulaşıcı Olmayan
Hastalıklar(BOH) olduğunu belirtmektedir (her yıl 40 milyon insan). BOHlar
sebebiyle gerçekleşen ölümlerin yılda 17.7 milyonunu kardiyovasküler
hastalıklar, 8.8 milyonunu kanserler, 3.9 milyonunu solunum yolu hastalıkları
ve 1.6 milyonunu diyabet oluşturmaktadır. BOHların dört davranışsal risk
faktörü arasında fiziksel inaktivite de yer almaktadır.
Obezitenin
artmasına neden olan önemli faktörlerden biri hareketsiz yaşam tarzının
yaygınlaşmasıdır. Buna karşılık fiziksel aktivite; kan basıncını azaltır, HDL
seviyesini arttırır ve vücut ağırlığı kontrolü için anahtar role sahiptir.
Türkiye
İstatistik Kurumu tarafından yapılan Türkiye Sağlık Araştırması-2016
sonuçlarına göre 15 yaş üzeri bireylerin %41.1’i yetersiz aktivite (STEPS 2017
ön sonuçları %43), %53’ü orta derecede fiziksel aktivite ve %5.9’unun
ağır fiziksel aktivite yaptığı bulunmuştur.
Ayrıca
Dünya Sağlık Örgütü ile birlikte yürütülen Türkiye Çocukluk Çağı (ilkokul 2.
Sınıf öğrencileri) Şişmanlık Araştırması COSI-TUR 2016 sonuçlarına bakıldığında
ailelerin ifadelerine göre çocukların %9.5’i hafta içi hiç oyun oynamamakta,
%19.9’u günde bir saatten az ve %29.7’si günden bir saat oyun oynamaktadırlar.
Çocukların %42.5’i günde bir saat, %23.5’i 2 saat ve %12.7’si 3 saat ve
üzerinde televizyon seyretmekte/bilgisayarda zaman geçirmektedirler.
Sağlığın
korunması ve geliştirilmesi için haftada 150 dakikalık (haftanın 5 günü 30
dakikalık) orta şiddette bir egzersiz yetişkinler açısından yeterlidir. 1-4 yaş
arası çocuklar, gün içinde farklı şiddetlerde toplam 180 dakikalık fiziksel aktivite
yapmalıdırlar. 5-18 yaş arasındaki çocuk ve ergenler için ise, günde 60 dakika,
orta şiddetliden yüksek şiddetli aktivitelere doğru şiddeti değişen aktiviteler
önerilmektedir.
Orta
şiddetli aktiviteler sırasında kişi konuşabilir fakat şarkı söyleyemez. Hızlı
yürümek, düşük tempolu koşular, dans etmek, ip atlamak, yüzmek, masa tenisi
oynamak, yavaş tempoda bisiklet sürmek vb. orta şiddetli aktivite örnekleridir.
Yüksek
şiddetli aktiviteler sırasında kişi, aktivite sırasında nefesi kesilmeden
birkaç kelimeden fazlasını konuşamaz (tempolu koşu, basketbol, futbol,
voleybol, hentbol ve tenis oynamak, step-aerobik derslerine katılmak, tempolu
dans etmek vb).
Günlük
yaşamı mümkün olduğunca aktif geçirmek sağlıklı bir yaşamın ilk adımıdır.
Daha
fazla yarar elde edebilmek ve sağlığı koruyup geliştirebilmek için fiziksel
aktiviteler düzenli olarak yapılmalı ve yaşamın bir parçası hâline
getirilmelidir.
Fiziksel
aktivitenin arttırılması sadece bireysel değil toplumsal bir sorun olup toplum
tabanlı, çok sektörlü, multidisipliner ve kültürel yaklaşım gerektirmektedir.
Bu nedenle toplumun obezite ile mücadele konusunda bilgi düzeyini artırmak,
yeterli ve dengeli beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı
kazanmasını teşvik etmek ve böylece ülkemizde obezite ve obezite ile ilişkili
hastalıkların (kalp-damar hastalıkları, diyabet, bazı kanser türleri,
hipertansiyon, kas-iskelet sistemi hastalıkları vb.) görülme sıklığını azaltmak
amacıyla Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı 2018-2023 olarak
güncellenmiş ve uygulanmaktadır.
Plandaki
aktiviteler içerisinde toplumda fiziksel aktivitenin önemi ve sağlık üzerine
etkileri hakkında farkındalık oluşturmak çalışmaları kapsamında fiziksel
aktivite ile ilgili özel günlerin kutlanması da yer almaktadır.
10
Mayıs Dünya Sağlık Örgütü tarafından bulaşıcı olmayan hastalıkların
önlenmesinde fiziksel aktivitenin yararları konusunda toplum bilincini
oluşturmak, iyi uygulamalara dikkat çekmek ve fiziksel aktivitenin yararlarını
savunmak, yaşamın her alanında ve her yerde (okul, ev, işyeri) toplum genelinde
fiziksel aktiviteye katılımı arttırmak, sağlıklı davranışları ve yaşam
tarzlarını teşvik etmek için “Sağlık için Hareket Et Günü” olarak
belirlenmiştir. Bu kapsamda 10 Mayıs her yıl 81 ilimizde düzenlenen çeşitli etkinliklerle
kutlanmaktadır.
10
Mayıs Dünya Sağlık için Hareket Et Günü kapsamında Sağlık Bakanlığı tarafından tüm
Türkiye’de olduğu gibi Bayrampaşa’da da sağlıklı yaşam için çeşitli etkinlikler
düzenlenecek.