İlyas ÇAĞLAYAN / Tiyatrocu / Oyuncu / Kültür - Sanat

KULİS ARKASI VE YAŞANAN HİKAYELER

Merhabalar değerli Paşavizyon okurları. Bu ayki Kültür - Sanat köşemizde Sahne Sanatları üzerinde önemli yer kaplayan Kulis odasına gireceğiz. Kulis denilince aklımıza hep bilindik sanatçıların sahne öncesi makyaj ve kostüm hazırlıklarının yer aldığı şirin bir oda olarak hafızalarımız da yer etmiştir…
Kulis; Kelime anlamı itibariyle kullanıldığı yere göre birçok anlam ifade edebilir. Mesela siyasi kulisler vardır.
İnsanlar kendi işlerini yaptırmak yada birilerini bir yere getirebilmek için yada durdukları yeri sağlamlaştırabilmek için kulisler kurarlar diye bir kavram vardır halk arasında. Ama gerçek kulis ise sanatçıların ve büyük usta sanatçıların  sahne arkasındaki o minicik odanın adıdır ve oradaki sanatçılar o minicik odanın içindeki kendi sanatsal değerlerinin ne kadar kıymetli olduğunun farkındadırlar. Orada kendi başlarına kalırlar.
Aslında kulise bir yerde de eğitim ocağı diyebiliriz. Özellikle bu kulis Tiyatro ve Sahne sanatları içerisinde yer alıyorsa.
Tiyatroda ustalar gençlere o kuliste nasıl davranacaklarını, adabı muaşeretin nasıl olacağını ve konuşma şekillerinin nasıl olacağını yani kısacası hayata dair herşeyi kuliste öğretirler çıraklarına.
Çıraklar ustalarından öğrenirler ayna karşısında makyaj yaparken nefes almamayı yada aldıkları nefesi sıfıra indirmeyi.
İşte orada açılır diyaframlar orada hazırlanır oyuncu antre yapmadan önce (Yani sahne sırası gelmeden önce) kuliste başlar oynamaya, ilk adımı kuliste atar. Oyuncu kuliste başlar sesini açmaya. Sanatçı kulis adabı ile başlar sanatçının adabı aslında...
Bir zamanların ahilik mektebidir aslında kulis geçmişten günümüze gelen usta çırak ilişkisinin filizlendiği büyüdüğü çırakların kalfalığa ustalığa geçerken hep aynı aynanın karşısında farklı insanlar olmayı öğrendikleri yerdir kulis.
O şirin, ufacık, renkli kostümlerle donatılmış oda aslında ne ustaların çıraklıklarına şahitlik etmiştir. Ne dramlara yuva olmuş. Kim bilir kimlerin kahkahalarına perde olmuştur.
Koltuklarında yerlerini almış oyunun başlamasını bekleyen seyircinin karşısına çıkmadan önce son bir saçın düzeltildiği o minicik ayna kimlerin gerçek yüzünü görmüş kimlere yol göstermiştir.
Sahne bittikten, alkışlar kesildikten, el ayak çekildikten sonra bir başına kaldığı kuliste kendisi ile yüzleşmesidir sanatçının kulis.
Kuliste tekrar gerçeğe döner oyuncu, hayat meşakkatine ödenemeyen kiraya, çocuğun okul masraflarına, yeni gelen faturalara.
Dedik ya kulis, gözlerden uzak küçük bir oda, tüm oyunların temeli ve temelli olmayan hayatların değişim yeri…
***
Birde siyasette Kulis var!
Türk siyasi tarihinde 'Kulisçilik' faaliyetleri hiç bitmemiş ve siyasetin olmazsa olmazları arasındadır. Her siyasi parti içerisinde hem seçimlerde ve hem de partilerin yetkili kurullarının oluşturulması sırasında Genel Merkez (Genel Başkan, İl Başkanı veya İlçe Başkanı seçiminde) teşkilatlarında özellikle seçim öncesinde ve kongre süreçlerinde kulisler bitmez. En üst yetkiliden çaycısına kadar herkes kulis yürüterek "Şu genel başkan olsun, şu ilçe başkanı olsun, şu yönetime girsin, şu şöyle olsun, şu böyle olsun" diyerek partilere yön vermeye kalkışırlar. İşin en ilginç tarafı ise 'yönlendirici' olarak ortaya çıkıp perde arkasında kulis yapanlar kongrede yeni seçilen başkan veya yöneticiler içinde bir kaç ay geçmeden "bundan başkan olmaz" diyerek tekrar kulis faaliyetlerine başlarlar.!