GÜNEŞ VE DERİ

Güneş büyük bir enerji kaynağıdır. Ultraviyole olarak adlandırılan UVA (320-400 nm) ve UVB (290-320 nm)  ozon tabakasından geçerek gelmektedir.
Güneş ışınları bahar ve yaz aylarında insanı mutlu eder. Ancak bilinçsizce fazla kalınması ve güneş ile aktive olan hastalığı bulunanların korunmasız güneşte bulunması tehlikeli olabilmektedir.
Güneşin deri hasarı oluşturması kişinin deri tipi, ultraviyolenin yoğunluğu, asfalt, kum, kar, sudan  gibi yansıyan ışınlar ile ilişkilidir.

GÜNEŞ IŞIĞININ FAYDA VE ZARARLARI
Güneş ışığının deri üzerindeki olumlu etkisi Vitamin D Sentezidir. Bu sentez kısa aralıklarla gölgede kalma ile sağlanabilir. Ayrıca güneş ışığının sedef hastalığı gibi bazı hastalıklarda iyileştirici etkisi bulunmaktadır.
Güneş ışığının içerisindeki Ultraviyole (morötesi) bölümü deri üzerindeki zararlı etkilerin sorumlusudur. Bu etkiler beyaz ırk için geçerlidir ve ten rengi açıldıkça zarar oranı artar. Uzun yıllar güneş ışığı altında kalındığında, alınan toplam doza bağlı olarak deride hasar oluşur. Deride incelme, yer yer lekelenmeler görülür ve daha sonra deri kanseri oluşur. Ayrıca uzun süreli, yüksek doz güneş ışığı, vücudun bağışıklık sistemini de zayıflatır. Deride leke ve ben oluşumu ile bu benlerin bir kısmının kanserleşmesi de söz konusudur.

DERİ YAŞLANMASI
Deri, yaşlanma belirtilerinin ilk olarak ortaya çıktığı organdır. Deri yaşlanması, intrensek (gerçek, kronolojik) ve ekstrensek (fotoyaşlanma) olmak üzere iki nedenle ortaya çıkar. İntrensek yaşlanma genler ile planlanan doğal, fizyolojik bir süreç iken  ektrensek yaşlanma ultraviyole ışınlarının etkisiyle oluşur. Fotoyaşlanma sürecinde ilk belirtiler deride kuruluk, kabalaşma, lekelenmeler ve ince kırışıklıklar şeklinde görülür. Hasar ilerledikçe derin kırışıklıklar, deride sarımsı renk değişikliği, damarsal lezyonlar, elastisite kaybı ortaya çıkar. Ultraviyole etkisiyle oluşan deri hasarı şiddetli ise aktinik keratozlar ve deri kanserleri oluşur.

GÜNEŞTEN KORUNMA
Güneşten korunmak için öncelikle geniş kenarlı şapka, UV koruyucu gözlük, sıkı dokunmuş giysiler kullanılmalı. Yeryüzüne dik ulaştığı saatlerde (10.00- 16.00) güneş ışınına maruz kalınmamalı.
Güneşten koruyan ürünler bilinçli kullanılmalıdır. Erişkinler deri tiplerine göre farklı koruyucu faktör içeren ürünler kullanırlar, ancak çocuklarda deri tipine bakılmaksızın yüksek faktörlü ürünler kullanılmalıdır. Güneşten koruyan ürünler, güneşe çıkmadan yarım saat önce deriye uygulanmalı ve en az 3 saatte bir yenilenmelidir.  Deriye yeterli miktarda ve kalınlıkta sürülmelidir. Güneşten koruyan ürünler deriye eşit miktarda yedirilerek ve gerekirse; sık sık havuza veya denize girmek, havlu ile kurulanmak ve terlemek gibi durumlarda gün boyunca uygulanmalıdır. Yüz, omuz, ense ve boyun gibi daha yoğun olarak güneş ışınlarından etkilenen bölgeler sürekli güneşten koruyan ürünler kullanılarak korunmalıdır. Bulutlu havalarda, gölgede, şemsiye veya saçak altında güneş ışınlarının %50'sinden fazlası süzülür, yansır ve yine zararlı etkilerini yaparlar.

GÜNEŞ YANIĞI
Güneşe fazla maruziyet ile ilk oluşan yan etki GÜNEŞ YANIĞI’dır. Akut aşırı ultraviyole ile temas sonu 2-6 saat içinde deride kızarıklık, sulanma, yanma ve ağrı ortaya çıkar. Bulgular 24 saat sonra en yüksek düzeye ulaşır ve 2-3 gün devam eder. Bulgular günlerce sürer deri  kabuklanır soyulur sonra yerinde renk değişimleri kalabilir.
Güneş yanığının tedavisinde : Hafif olgularda soğuk su ile soğutma Kortikosteroidli kremler uygulanarak kızarıklık ve ağrının azaltılması amaçlanır.  Şiddetli olgularda yukarıdaki tedaviye ek olarak yatak istirahati, sıvı replasmanı, antibiyotik tedavisi ve sistemik kortikosteroidler verilir.
Derimiz iç organlarımızı dış çevreye karşı korur dış çevrenin zararlı etkilerinden hızla etkilenir. Koruma ne kadar erken başlanırsa ve bilinçli yapılırsa o kadar yararlı olacaktır. Deride oluşan değişiklikte deri hastalıkları uzmanına danışmak, derimiz için kullanacağımız ürünleri danışarak eczaneden almak  önemlidir.

Bayrampaşa Kolan Hospital
Deri ve Zührevi Hastalıkları Uzmanı
Uzm. Dr. Şenay Ağırgöl

Fotoğraflar