GÖZ TANSİYONU (GLOKOM) NEDİR?

* Göz tansiyonu ya da bir diğer adıyla glokom, halk arasında “karasu hastalığı” olarak da bilinmektedir. Göz içi basıncın artışı nedeniyle optik sinirlerin tahribatı ile sonuçlanan bir göz hastalığıdır.
Göz tansiyonu sinsi bir hastalıktır, yavaş ilerler ve müdahale edilmediği süreçte görmede  azalma yaşanır. Bu süreç boyunca kalıcı görme kaybına neden olabilmekle beraber, müdahale edilmediği takdirde kalıcı körlükle sonuçlanabilmektedir. Bu yüzden glokom hastalığının erken tanı ve tedavi ile kontrol altına alınması kritik bir öneme sahiptir.
Kırk yaşın üzerinde sıklığı artan bu sinsi hastalığın en sık görülen tipi "Primer Açık Açılı Glokom" olup, görme kaybı oluştuktan sonra geri dönüş olmadığından erken tanı çok önemlidir. Diğer bir glokom tipi ani bir şekilde krizle ortaya çıkan dar açılı glokomdur. Gözlerde kızarıklık, şiddetli gözağrısı, görmede azalma ile karakterizedir.
Göz doktoru tarafından yapılan  rutin göz muayenesi ile tamamen rastlantısal olarak tespit edilen anormal göz içi basıncı artışı, göz tansiyonunun başlangıç belirtisi olabilir.
Glokom hastalığı sadece göz içi basınç artışı olmayıp mutlaka bu artışa eşlik eden göz sinirinde harabiyet olması ve böylece görme alanı kaybının olması gerekir. Sadece göz içi basıncının artışı tanı koydurmaz.
Glokom her yaşta görülebilir, ancak 40 yaşın üzerinde sıklığı artar, bu hastaların yılda bir göz tansiyonu kontrolü yaptırmaları gerekir.
Hastaların büyük bir bölümünde herhangi bir belirti görülmez. Erken dönemde bazı hastalarda sabahları belirginleşen baş ağrıları, zaman zaman bulanık görme, geceleri ışıkların etrafında ışıklı halkalar görülmesi, televizyon izlerken göz etrafında ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilir. Gözde gerginlik ve sertlik hissi, üzerine bastırınca oluşan ağrı hissi, alın bölgesinde ağrı gibi belirtiler eşlik edebilir. Birçok hasta tarafından ileri dönemde belirgin görme kaybı ortaya çıkınca farkedilir.

Göz tansiyonunda (Glokom) erken tanının önemi nedir?
Göz tansiyonu (glokom) da görme kaybı oluştuktan sonra geri dönüş olmadığından erken tanı önemlidir. Göz doktoru tarafında düzenli aralıklarla yapılan muayeneler, glokomun erken tanı ve tedavisi için en iyi yöntemdir. Glokom, dikkatli bir göz muayenesi ile teşhis edilir. Teşhise yönelik göz muayenesinde göz doktoru, “tonometre” adı verilen bir aletle hastanın göz içi basıncını ölçer. Hastaya göz dibi muayenesi yaparak göz sinirlerini inceler. Gerekli görürse görme alanında kayıp olup olmadığını belirlemek için görme alanı testi yapar. OCT RNFL, NFA gibi görme siniri ve sinir lifi tabakasını inceleyen ileri tetkikler de uygulanabilir.

Göz tansiyonu kimlerde sık görülür? Kimler risk altındadır?
- İleri yaş
- Ailede göz tansiyonu hastalığı (Genetik yatkınlık)
- Sigara kullanımı
- Şeker hastalığı
- Miyopi
- Göz travması
- Uzun süreli kortizon tedavisi
- Migren

Glokom türleri nelerdir?
Glokomun birbirinden farklı türleri mevcuttur. Her bir tür birbirinden farklı semptomlar gösterebilmektedir ve hastalığın tedavi seçenekleri farklılaşabilmektedir. Glokom türleri şunlardır:

- Açık açılı glokom
- Açı kapanması glokomu,
- Normal basınçlı glokom,
- Yaralanma sonrasında gelişen glokom,
- Çocuklarda görülen glokom tipi,
- Eksfoliasyon sendromu,
- Konjenital glokom,
- Oküler hipertansiyon,
- Pigmenter glokom,
- Neovasküler glokom

Tedavi yöntemleri
Göz tansiyonu (Glokom) tedavi yöntemleri
Glokom göz içi basıncını düşüren göz damlaları ile tedavi edilmektedir. Cerrahi seçenek veya lazer girişimi de göz içi basıncını düşürmek için başvurulan bir diğer seçenektir. Bazı hastalarda birden fazla cerrahi girişim de gerekebilir.

Göz tansiyonu (Glokom) tedavisinde hastanın izlemesi gereken basit kurallar nelerdir?
- En önemli konu göz damlanızı doktorunuzun önerdiği saatte kullanmanızdır. Böylece göz damlanızın saatini daha kolay hatırlamış olup aynı zamanda da daha etkin bir göz içi basınç düşüşü sağlamış olursunuz ki bu durum hastalığın kötüye gidişini engeller.
- Doktorunuz tarafından belirlenen kontrol muayenelerine gitmeyi ihmal etmeyin.
- Göz doktorunuzu mutlaka ek bir sistemik hastalığınızın varlığı konusunda uyarın.
- Göz doktorunuzun dışında başka bir doktora muayeneye gittiğinizde mutlaka hekiminize glokom hastası olduğunuzu bildirin.
- Glokomun kalıtsal geçişi olabileceğini göz önünde bulundurun ve  birinci derece yakınlarınızı  göz tansiyonu ölçümünü de içeren  bir göz muayenesi olmaları konusunda uyarın.
Şu unutulmamalıdır ki göz tansiyonu hastalığı ilerleyici bir rahatsızlık olup bir ömür boyu tedavi gerektirmektedir.

Op. Dr. Sibel İlter
Baypark Hospital
Göz Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü

Fotoğraflar