Mustafa HATİPLER / Prof. Dr. / Rumeli Mektupları

G20’NİN TEK YERYÜZÜ DÜŞÜNCESİ

2023 yılının en önemli uluslararası olaylarından biri, dönem başkanlığını Hindistan Yeni Delhi’de yapılan G20 zirvesidir. G20 veya 20 Grubu, dünyanın en büyük ekonomileri arasında yer alan 19 ülkeden ve Avrupa Birliği Komisyonu'ndan oluşmaktadır. İngilizce Group of 20  kavramından kısaltılarak G20 olarak adlandırılmaktadır. Avrupa Birliği Komisyonu yanında G20 ülkeleri; Arjantin, Avustralya, Brezilya, Kanada, Çin, Fransa, Almanya, Hindistan, Endonezya, İtalya, Japonya, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Güney Afrika, Güney Kore, Türkiye, İngiltere ve ABD’dir.
G20 ülkeleri, Dünya ekonomik üretimin yüzde 85'ini ve dünya ticaretinin yüzde 75'ini elinde bulunduran ülkelerden oluşuyor. Ayrıca G20’nin dünya nüfusunun üçte ikisini kapsadığını belirtmek gerekir.
Ana teması sürdürülebilir kalkınma olan zirvede, öncelikle  Afrika Birliği'nin daimi üye statüsü onaylandı ve Ukrayna-Rusya savaşı da ele alındı. G20 zirvesinin en önemli kararlarından biri Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS grubunun aralarına 6 yeni üye katarak genişleme kararı vermiş olmaları oldu. Türkiye’nin de içinde bulunmak istediği bu grubun yeni üyeleri; Arjantin, Mısır, İran, Etiyopya, Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri oldu.
Zirvenin gündemi, sürdürülebilirlik teması altında iklim değişikliği ve sürdürülebilir enerji merkezli olmakla birlikte zirvede; sürdürülebilir kalkınma, dünyada herkes için adil ve eşit büyüme için mücadele ve gelişmekte olan ülkeler için borç affı gibi konuları da ele alındı.
Bütün bunlar, ülke ve liderlerin imaj çalışmalarıyla tamamlandı. Peki, G20 zirvesinin belirlediği ve hedeflediği konuları gerçekleştirme ihtimali nedir? Bu sorunun cevabı için uzun uzun düşünmeye gerek yok. Hatta hayal kurmaya bile gerek yok. Dünyanın mevcut tablosu bunu çok açık bir şekilde ortaya koyuyor. Bu tablonun sorun bölümünde Çin, Rusya gibi bazı G20 üyesi ülke var ne yazık ki. Kaldı ki Rusya-Ukrayna Savaşı sürerken, tahıl koridoru meselesi tıkanıp kalmışken, Hindistan’ın Keşmir ile ilgili tavrı devam ederken, Hindistan’ın Çin ile ilgili sınır sorunları varken, Çin’in Uygur Türklerine baskı ve zulmü devam ederken, Çin’in Tayvan, Singapur ve Filipinler’e tehditleri devam ederken G20 zirbesinin başarısından söz etmek çok anlamlı olmasa gerek. Kaldı ki Rusya ve Ukrayna üzerinden gelecek olan 10 milyon tonluk tahılın dağılımının yaklaşık  yüzde 60’ı Avrupa ülkelerine, yüzde 20’si  Asya ülkelerine yapılırken, Afrika’ya sadece yüzde 6’sının yapılmış olması zirvenin teması olan  “Tek Yeryüzü, Tek Aile ve Tek Gelecek” mottosunu anlamsızlaştırıyor. Afrika’da insanların açlıktan ölmesini görmezden gelen bir dünyanın zirve temasının dört unsur olan insan, hayvan, bitki ve tek hücreli canlıların, yeryüzünde ve “daha geniş bir evrendeki (in a wider universe)” öneminden söz etmesi son derece popülist ve fantastik ama gerçekçi değil. Gerçek Rahmetli Necip Fazıl’ın Destan şiirinin mısralarında:
Allah’ın on pulunu bekleye dursun on kul;
Bir kişiye tam dokuz, dokuz kişiye bir pul.
Bu taksimi kurt yapmaz kuzulara şah olsa;
Yaşasın, kefenimin kefili karaborsa!