İbrahim GÜLLE / Diş Hekimi /Ağız ve diş sağlığı

DİŞ TAŞI TEMİZLİĞİ NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?

    Bu ayki yazımda daha önce de ara ara bahsetmiş olduğum bir konudan gördüğüm lüzum ürerine daha detaylı olarak tekrar bahsetmek istiyorum.
    Dişlerimiz, sağlığımız ve görünüşümüz için çok önemlidir. Dişlerimizi korumak için düzenli olarak fırçalamak, diş ipi kullanmak ve diş hekimine kontrole gitmek gerekir. Ancak bazen bu rutinlerde aksamalar olabilir veya bu rutinler yeterli olmayabilir ve dişlerimizde plak ve tartar olarak adlandırılan tabakalar oluşabilir. Tartarlar, plakların sertleşmesiyle oluşan yapılardır. Plaklar ise ağızda bulunan bakterilerin, yiyecek artıklarının ve tükürüğün bir araya gelmesiyle oluşan yapışkan bir tabakadır. Plaklar, düzenli olarak fırçalanmadığında ve diş ipi kullanılmadığında veya tüm bunlar yapılıyor olsa dahi etkin bir biçimde dişlerin üzerinden uzaklaştırılamadığında zamanla tartara dönüşür. Bu tabakalar, diş ve diş eti sağlığımızı tehdit eder ve diş taşı temizliği ile uzaklaştırılması gerekir.
    Diş taşı temizliği, diş hekimi tarafından özel aletlerle yapılan bir işlemdir. Diş hekimi, diş ve diş etinin birleşim hattındaki, varsa bu hattın altındaki ve dişlerin yüzeyindeki tartarları çıkarır.
    Tartarlar, diş etlerinde inflamasyona yol açarak, hassasiyete neden olabilir ve diş etine zarar verebilir. Bu da zamanla diş eti hastalıklarına yol açabilir. Diş eti hastalıkları ise diğer sağlık sorunlarına da sebep olabilir. Örneğin; kalp hastalığı, diyabet, solunum yolu enfeksiyonları gibi. Bu nedenle, diş taşı temizliği ile tartarların uzaklaştırılması hem ağız sağlığı hem de genel sağlık için çok önemlidir.
Diş taşı temizliği nasıl yapılır?
    Diş taşı temizliği diş hekimleri tarafından diş kliniklerinde yapılır. Çoğunlukla özel el aletleri ve ultrasonik cihazlar ile tartar temizlenir, diş yüzeyinden uzaklaştırılır. Günümüzde daha etkin bir temizleme sunmak ve temizlik sırasında oluşabilecek hassasiyeti minimuma indirebilmek adına yeni nesil airflow dediğimiz farklı cihazlar da geliştirilmektedir. Ayrıca bazı durumlarda lazer cihazlar da kullanılabilmektedir. Plak ve diş taşları ağızdan uzaklaştırıldıktan sonra özel cila maddeleri ve fırçalarla veya özel hava ile püskürtülen tozlarla diş yüzeyi cilalanır. Diş yüzeyinin pürüzlü yapısı azaldığı için yeni plak oluşumu zorlaşır.
    Diş taşı temizliği süresi ve yöntemi, tartarların derinliğine ve miktarına göre değişir. Ortalama 25-30 dakika süren diş taşı temizliği bazı durumlarda 1 saate kadar uzayabilir. Genellikle tek seansta biter, ileri diş eti hastalıklarının olduğu durumlarda seans sayısı artabilir. Bazı ileri seviye durumlarda ise sadece standart temizlik yeterli olmayabilir ve küretaj, flap operasyonu gibi uygulamalar da tedavi planına dahil edilebilir.
Diş taşı temizliği sonrası ne yapılmalıdır?
    Diş taşı temizliği sonrası bazı kurallara dikkat etmek gerekir. Örneğin; ilk 24 saat içinde sigara içmemek, asitli içecekler tüketmemek, sıcak veya soğuk yiyeceklerden kaçınmak, yumuşak bir fırça ile nazikçe fırçalamak gibi. Ayrıca ağız bakımına devam etmek de çok önemlidir. Diğer taraftan, ağız bakımı yapmak diş taşı temizliğini gereksiz kılmaz. Diş taşı temizliği, ağız hijyeninin korunması ve doğru bakım yapılabilmesini kolaylaştırır ve geciktirilmemelidir.
Diş taşı temizliği ne sıklıkla yapılmalıdır?
    Diş taşı temizliği ne sıklıkla yapılmalı sorusunun cevabı ise kişiye göre değişir. Genel olarak 6 ayda bir yapılması önerilir ancak bazı durumlarda daha sık yapılması gerekebilir. Diş taşı oluşumunu etkileyen faktörler arasında; diş ipi alışkanlığının olmaması, düzensiz şekilde diş bakımının gerçekleşmesi, dişlerde çapraşıklığın varlığı, dişlerinizi fırçalarken fırçayı yeterince bastırmamak, tükürük karakterinin diş taşı oluşumunda etkisi, yumuşak gıdalarla beslenme, yeterli çiğnemenin yapılmaması, sigara kullanımı, dengesiz beslenme düzeni gibi sayılabilir. Bu faktörlerden kaçınarak ve düzenli olarak diş hekimine giderek diş taşı oluşumunu önleyebilirsiniz.
Diş taşı temizliği zararlı mıdır?
    Diş taşı temizliği zararlı değildir, aksine faydalıdır. Buna dair toplumda yerleşmiş yanlış bir inanış var, diş taşı temizliğinin dişleri küçülteceğine yönünde. Böyle bir şey tabi ki söz konusu değildir. Diğer taraftan, yapılmadığı takdirde zararlı olabilir. Çünkü plak ve tartar birikimi, diş eti hastalıkları, çürükler, ağız kokusu gibi sorunlara yol açabilir. Bu da sağlam zannedilen dişlerin bir anda sallanmaya başlayarak çekilmesine kadar giden bir süreci başlatabilir. Bu nedenle düzenli olarak diş hekimine giderek diş taşı temizliği yaptırmak gerekir.
    Sonuç olarak, diş taşı temizliği; ağız ve diş sağlığını korumak, diş eti hastalıklarını önlemek ve daha güzel bir gülüşe sahip olmak için yapılması gereken bir işlemdir. Diş hekiminizin tavsiyelerine uyarak ve ağız bakımınıza dikkat ederek diş taşı temizliğinin faydalarından yararlanabilirsiniz.