Ceyda BAĞCI / Uzm. Psikolog / Psikoloji Durağı

OKULDA İLK GÜNLER

Okullar başlarken, hem öğrenciler hem de aileler için hazırlık  süreci heyecan verici ve bazen de stresli olabilir. Çocuklar dünyaya geldikleri andan itibaren bulundukları güvenli aile ortamından ilk olarak okul öncesi eğitimi için ayrılırlar. Okula başlama aile için önemli bir dönemdir; hem çocuk hem de aile için bir uyum sürecini gerektirmektedir.
Okula başlama dönemi çocuklar için en önemli geçiş dönemlerinden biridir. Bu dönemde çocuklar her zamankinden daha fazla ilgiye ve güven duymaya ihtiyaç duyarlar. Her gelişim dönemi çocukların okula uyum süreçleri değişkenlik göstermektedir.         
Peki yeni dönemde okula uyum sürecinde ebeveynler neler yapabilir?                      
Her çocuğun kendine özgü bir ritmi vardır. Bu nedenle duygularını yansıtma şekilleri ve yoğunlukları değişebilir. Bu süreçte ebeveynlerin sakin, sabırlı ve kararlı olması çocuğu olumlu yönlerde etkileyecektir.  Okul oryantasyonu başlamadan önce çocuğun ev ortamında bazı düzenlemeler yapabilirsiniz. Yaz döneminin esnekliğinden okula uyum sürecine geçmek çocukların uyum sağlaması konusunda zor duygular yaşamasına neden olabilir. Bu nedenle özellikle uyuma ve uyanma zamanları, yemek zamanları ile ilgili düzenlemeler getirmek bu süreç için destekleyici olacaktır. Küçük yaş gruplarında bu dönemler oyun, resim ve hikayelerin gücünden faydalanabilirsiniz. Çocuğun karşılaşabileceği durumlara zihnini hazırlaması, basit ifadelerle okul sürecinin anlatılıp sembolize edilmesi ve duygularını regüle edebileceği çalışmalar yapılması bu yeni dönem için olumlu etkiler yaratacaktır.  Ebeveynlerin bu süreçte çocuklarla kurdukları iletişimin önemli etkileri olmaktadır. İfadelerin kaygılı olmaması; net, destekleyici ve kararlı olması gerekmektedir. Kullanılan kavramlar çocukları duygusal ve davranışsal olarak etkilemektedir. Özellikle okula uyum sürecinde ‘Okula bırakmak, okulda kalmak’ gibi kavramlar çocukların dünyasında kaygı duygusunu açığa çıkarabilir. Olabildiğince ‘Okula gideceğiz, götüreceğim’ gibi ifadeler kullanabilirsiniz.  Oryantasyon sürecinde  çocuğun okula ebeveyni tarafından getirilmesi okula güvenmesi ve bağ kurması için önemli bir noktadır. Okul öncesi dönemde özellikle sürece hangi ebeveyni ile başladıysa onunla devam etmelidir. Bu süreçte rutinleri bozmadan ilerlememiz gerekir. Çocuğunuzun duyguları sizin duygularınız değildir. Onlarla yükselip kızışmadan, çocuklarınıza birer ayna olup duygularını anlamaları, ifade edebilmeleri ve düzenleyebilmeleri için destek olabilirsiniz. Çocuğun okula hangi ruh hali ile gittiğini, hangi ruh hali ile eve döndüğünü, ve son zamanlardaki duygusal ve davranışsal değişiklikleri gözlemleyebilirsiniz. Eğer bir uyum problemi gözlemlerseniz nedenleri üzerine yoğunlaşabilirsiniz. Korku, kaygı (ayrılma anksiyetesi), evde kalma isteği, aile ile zaman geçirme isteği gibi nedenler olabilir. Çocuğunuza sabırla; geçirdiği zamanın zor bir süreç olduğunu anladığınızı, çok güzel arkadaşlıklar edineceğini, güzel ve yararlı şeyler öğreneceğini, sizin hep onun yanında olduğunuzu anlatabilirsiniz. Çocuğun sadece davranışlarına bakmak, çocuğu görmeyi bırakmaktır. Eğer davranışların ötesine bakarsak, çocuğun ihtiyacını görebilirsek aslında mücadele eden o insanı görürüz. Bitkilerin suya ihtiyacı olduğu gibi çocuklarında cesaretlendirilmeye ihtiyacı vardır. Çocukların okula uyum sürecindeki çabalarını teşvik ettiğimiz bir süreç olmasına dikkat etmek gerekir. Tüm yaş grupları  için keyifli bir eğitim-öğretim yılı olması dileğiyle...