Kalbi ve damar sistemini olumsuz etkileyen kalp ve damar
hastalıkları (kardiyovasküler hastalıklar), farklı şiddetlerde ortaya çıkabilen
geniş bir hastalık yelpazesini kapsar. En yaygınları arasında koroner arter
hastalığı (kalp damarlarının tıkanması), kalp yetmezliği, aritmi (kalp ritim
bozuklukları) ve kalp kapak hastalıkları bulunmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre kalp damar
hastalıkları, dünya genelindeki engellilik ve ölümlerin önde gelen nedenidir ve
her yıl yaklaşık 18 milyon kişinin hayatını kaybetmesine sebep
olmaktadır. Ülkemizde de benzer bir durum söz konusu olup Türkiye
İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan 2023 yılı ölüm ve ölüm nedeni
istatistiklerine göre ölümlerin yüzde 33,4’ünden kalp ve damar
hastalıkları sorumludur.
Özellikle gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, yaşam
süresinin uzamasıyla birlikte nüfusun yaşlanması, artan şehirleşme, sağlıksız
beslenme ve hareketsizlik gibi faktörler nedeniyle kalp ve damar hastalıkları
görülme sıklığı artmaktadır. Ülkemizde, 2023 yılında yapılan bir çalışmada
nüfusun yüzde 7’sinin kalp hastalığı ya da kalp krizi nedeniyle göğüs ağrısı ya
da felç geçirdiği, bu durumun yaşla birlikte artmakta olduğu tespit edilmiştir.
Kalp ve damar hastalıkları için en önemli davranışsal
risk faktörleri sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol
kullanımıdır. Davranışsal risk faktörlerinin etkileri bireylerde yüksek
tansiyon, yüksek kan şekeri ve obezite gibi durumları ortaya çıkararak kalp
damar hastalığı gelişme riskini arttırmaktadır. Yapılan araştırmalar, yaşam
tarzında yapılacak değişikliklerle 30-70 yaş arasında görülen kalp ve damar
hastalığı kaynaklı ölümlerin yüzde 80’inin önlenebileceğini göstermektedir.
Yaygınlığı ve etkileri nedeniyle kalp ve damar
hastalıkları küresel bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edilmiş ve dünyada,
her yılın 29 Eylül günü “Dünya Kalp Günü” olarak belirlenmiştir. Gün
vesilesiyle, oluşturulan tema çerçevesinde topluma ve sağlık çalışanlarına
yönelik eğitim ve farkındalık çalışmaları yapılmaktadır. Bu bağlamda 2024
yılının teması "Önce Sen, Önce Kalbin” ve “Kalbinin
Kahramanı Ol, Harekete Geç” şeklindedir.
Konunun önemi itibariyle Bakanlığımız tarafından, tüm
paydaşlarının katkılarıyla “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve
Kontrol Programı” hazırlanmış; kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili
tedavisi ve izlemlerinde aile hekimleri başta olmak üzere birinci basamak
sağlık çalışanlarının daha aktif bir rol üstlenmesini sağlayacak etkili ve
kapsamlı bir hizmet sunum algoritması oluşturulmuştur.
Bu kapsamda, aile hekimlerimizce, 40 yaş ve üstü
bireylerin kardiyovasküler risk değerlendirmesi yapılmaktadır. Değerlendirme
sürecinde öncelikle kişinin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanımı bilgileri
alınmakta; kan basıncı ölçülmekte ve kolesterol değerine bakılmakta; elde
edilen veriler kullanılarak 10 yıl içinde ölüme neden olabilecek bir kalp
ve damar hastalığı geçirme riski hesaplanmakta; kişiye özel danışmanlık
verilmekte ve/veya tedavi planı oluşturulmaktadır.
Buradan hareketle, Dünya Kalp Günü'nde, herkesi kalp
sağlığı için eyleme geçmeye, kayıtlı oldukları aile hekimlerini düzenli olarak
ziyaret etmeye, periyodik tarama ve izlemlerini yaptırmaya, davet ediyoruz.
Kalbiniz önceliğiniz olsun. Kalbinizin kahramanı olun ve
onun için;
© Sağlıklı beslenin!
© Yeterli miktarda su için!
© Hareket edin!
© Tütün, tütün ürünleri ve alkolden uzak durun!
© Aile hekiminize başvurun!
© Kardiyovasküler risk değerlendirmenizi yaptırın!
Sağlıklı bir kalp ile sağlıklı bir yaşam diliyoruz.
#öncesenöncekalbin
#kalbininkahramanıolhareketegec