08 Eylül 2025 Pazartesi   

Naser ŞİMŞEK / İnşaat Mühendisi / Teknik Bakış

EMİR DEMİRİ KESER

 

Askerlik yapanlar bilir. Askerlikte ilk öğretilen ‘’emir demiri keser’’ düşüncesidir. Yani üstlerden alınan emir ve talimatlar sorgulanmadan uygulanır. Bu prensip sayesinde ‘’Türk ordusu’’ dünyada en disiplinli ordulardan biri olarak sınıflandırılır. Bu disiplin ortadan kalkarsa neler olabileceğini/olduğunu tarihten olaylar ile beraber değerlendirelim.
27 Mayıs 1960 da yapılan ihtilal ile Türk Ordusu yönetime el koydu, parlamento fesh edildi. Cemal Gürsel Cumhurbaşkanı oldu. 15 Ekim 1961 de yapılan seçimlerden sonra  CHP ve Adalet Partisi, Türkiye’nin ilk koalisyon hükümetini kurdu. CHP  %36,7; Adalet Partisi ise %34,8 oy aldı. Böylece 450 sandalyeli parlamentoda CHP 173, AP 158 sandalye kazandı. Adalet Partisi 1960 darbesi liderleri tarafından yasaklanan Demokrat Partinin halefi olduğunu iddia ediyordu. Hükümetin temel amacı eski darbe liderleri ile Adalet Partisi arasındaki gerilimi sona erdirmekti. Adalet Partisi, 26. Hükûmetin görev yaptığı görece kısa süre içinde DP'li siyasetçiler üzerindeki yasağı kaldırmaya çalışmış, ancak eski darbe yanlıları bu politikaya karşı çıkmıştır. Seçim sonuçları özellikle harp akademisinde ve genç subaylarda hayal kırıklığına sebep oldu. Çünkü darbenin esas amacı ‘’Demokrat Parti’’ zihniyetini ortadan kaldırmaktı. Ancak Türk halkı onlar gibi düşünmediğinden Adalet Partisine darbe ortamında bile büyük bir destek vermişti. Oluşan durum Albay Talat Aytekin’in liderliğini yaptığı genç subaylarda her geçen gün hoşnutsuzluğa sebep oluyordu. Yayınladıkları bildiri ile yeniden askeri rejim kurulması talepleri kabul görmeyince 22 Şubat 1962'de Türkiye yeniden bir darbe girişimiyle karşı karşıya kaldı. Türk Ordusu bir bölünme yaşadı ancak hükümet yanlısı Ordu ile darbe başarısızlıkla sonuçlandı. Ertesi gün Talat Aydemir tutuklanarak Genelkurmay Karargahında gözaltına alındı. Kara Harp Okulu öğrencileri ise memleketlerine gönderildi. Başlarında Talat Aydemir’in bulunduğu, 22 Şubat direnişine katılan genç subaylar emekliye sevk edildi. Ancak emeklilik hakkı kazanmamış olanlar ise ordudan tardedilmiş oldular.
 Burada dönemin Cumhurbaşkanı ve Başbakanının tavsiyesi ile TBMM 30 Nisan 1962'de ayaklanmaya karışanların ceza kovuşturmasına uğramamasına ilişkin yasayı kabul etti. Adeta Türk Ordusundaki disiplinsizlik affedildi, bunun sonucunda daha sonra oluşacak olayların önü açılmış oldu.
Emekliliğe sevk edilen Talat Aydemir bu darbe girişiminden sadece birkaç ay sonra tekrar muhalif gruplarla bir araya gelmiş ve 20 Mayıs 1963 tarihinde tekrar Harp Okulu öğrencileri ile darbe girişiminde bulunmuş ancak başarılı olamamıştır. Talat Aydemir ve Fethi Gürcan yine TBMM kararı ile idam edilmiş, 1459 harp okulu öğrencisi harbiyeden atılmıştır.
Eğer ilk teşebbüste affedilmeyip gereken cezayı alsa idi bunlar olmazdı, eğer Türk Ordusunda disiplinsizliğe emre itaatsizliğe gereken ceza ve önlem alınmazsa bu durumun çok farklı mecralara gittiği aşikardır.



Tarih: 20 Şubat 2025 Perşembe    Hit: 1441




Henüz yourm yapılmadı, ilk yorum yapan sen ol