İnme, beyin damar hastalıkları grubunda yer alan, beyin
damarlarında tıkanıklık ya da beyinde kanama ile ortaya çıkan bir hastalıktır.
Dünya Sağlık Teşkilatı verilerine göre beyin damar hastalıkları
(serebrovasküler hastalıklar) dünyada en fazla fonksiyon kaybına neden olan,
yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ve ölüm nedeni olarak ikinci sırada yer alan
hastalık grubudur.
Dünya İnme Teşkilatı verilerine göre; dünya genelinde 101 milyon kişi inme
sonrası gelişen felç ile yaşamını sürdürmekte, her yıl ortalama 12 milyon
kişiye ilk kez inme tanısı konmakta ve 6,5 milyon kişi inme nedeni ile
kaybedilmektedir. Ayrıca, 25 yaş üzeri her 4 kişiden 1’inin hayatlarının
herhangi bir döneminde inme ile karşı karşıya kalacağı öngörülmektedir.
Türkiye İstatistik Kurumu 2022 yılı ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre,
ülkemizde, ölümlerin %42,3'ünün iskemik kalp hastalıklarından, %23,5'inin diğer
kalp hastalıklarından, %19,2'sinin beyin damar (serebrovasküler) hastalıklardan
kaynaklanmaktadır.
Ciddiyeti ve artan görülme sıklığı sebebiyle önemli bir halk sağlığı sorunu
olan inme hastalığına dikkat çekmek için her yılın 29 Ekim günü “Dünya İnme
Günü” olarak belirlenmiştir. İlk kez 2006 yılında Dünya İnme Teşkilatı
önderliğinde çeşitli faaliyetler düzenlenen bugünün amacı “İnme Önlenebilir ve
Tedavi Edilebilir Bir Hastalıktır” ana ekseninde oluşturulan tema ile,
toplumsal bilgi düzeyini ve farkındalığı arttırmaktır. Buna istinaden 2023
yılının teması inmenin önlenmesi ve belirtileri hakkında daha fazla bilgi
sahibi olunması ve hayatların kurutulabileceğinden yola çıkılarak “İnmeden
Daha Güçlüyüz (Greater Than Stroke)” olarak belirlenmiştir.
İnmenin risk faktörleri arasında sağlıksız beslenme, fiziksel hareketsizlik,
alkol kullanımı, tütün kullanımı, hava kirliliği, yüksek tansiyon, yüksek
kolesterol, obezite ve diyabetin bulunduğu; aile geçmişi, stres, etnik köken,
cinsiyet ve yaş faktörlerinin beyin damar hastalıkları ve inmenin gelişmesini
etkilediği görülmektedir. Dolayısıyla risk faktörleriyle mücadele etmek beyin
damar hastalıkları ve inmeden korunmada ya da ilerlemesini durdurmada birincil
korunma yöntemidir. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki inme, risk
faktörleri ile mücadele etmek ve yapılacak ufak yaşam tarzı değişiklikleri ile
%90 oranında önlenebilmektedir.
Bunun yanı sıra beyin damar hastalıkları ve inmenin erken teşhisi, etkili
tedavisi ve izlenmesi yoluyla söz konusu hastalıkların ilerlemesinin
durdurulması ve bu hastalıklara bağlı yeni hastalık oluşmasını engellemesi en
önemli mücadele basamaklarından biridir.
Bakanlığımız, konunun önemine binaen, ilgili tarafların katkı ve katılımlarıyla
“Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programını (2021-2026)”
hazırlamış olup bu program kapsamında inme hakkında toplumsal farkındalığı,
erken tanı ve tedavi standartlarını oluşturarak hastalık yükünü azaltmak
amacıyla çeşitli faaliyetler yürütmektedir.
Bu amaçla “Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerine Yönelik Beyin Damar Hastalıkları
ve İnme İçin İzlem Kılavuzu” hazırlanmış, birinci basamak sağlık hizmet sunucularının
kronik hastalıkların erken teşhisi, etkili tedavisi ve izlemlerinde daha etkin
yürütmeleri için hazırlanan Hastalık Yönetimi Platformu (HYP) uygulaması
kapsamında “İnme İzlem Kılavuzu” modülü geliştirilmiştir.
İnmeden korunmak için;
- Aile hekiminize başvurun!
- Risk değerlendirmenizi yaptırın!
- Sağlıklı beslenin!
- Hareket edin!
- Sigaradan uzak durun!
Unutmayalım ki İnmeden Daha Güçlüyüz!