VARİKOSEL NEDİR?

Varikosel nedir?
Varikosel testis toplar damarlarında ergenlik döneminden başlayarak ortaya çıkabilen genişleme, varisleşmedir. Varikosel tüm erkeklerin %15’inde görülür ve erkekte en sık rastlanan kısırlık nedenidir.

Varikosel ne zararlar verebilir?
Varikosel ergenlik yaşlarında başlar, olumsuz etkileri yıllar içinde giderek artar ve zamanla,
• Kısırlığa neden olabilir.
• Kasığa ve bacağa vuran ağrılara yol açabilir.
• Erkeklik hormonu olan testosteronun azalmasına sebep olabilir.
• Ergenlik çağında testisin küçük kalmasına neden olabilir.

Varikosel teşhisi (tanısı) nasıl konur?
Teşhiste en önemli yöntem tecrübeli bir üroloji uzmanının yapacağı muayenedir. Muayene mutlaka ayakta yapılmalıdır. Fizik muayene en değerli yöntemdir. Muayeneye göre 
Varikosel 3 dereceye (grade) ayrılır:
1. Grade I (derece I): En hafif derece olup ayakta muayenede ancak öksürük/ıkınma gibi manevralarla ele gelen
2. Grade II (derece II): Ayakta muayenede karın içi basıncını artırmaya gerek olmadan el ile muayenede anlaşılan
3. Grade III (derece III): En ağır tip olup, ayakta gözle görülebilen varisli damarlar söz konusudur
Karın içi basıncını artıran durumlarda el ile varisli damarları hissetmekle ortaya konur. Tanıda ikinci basamak, fizik muayeneyi güçleştiren durumların varlığında skrotal renkli doppler ultrasonografi tetkikidir. Bu tetkikle hasta damarların çapları, bu damarlara kirli kanın geri dönüp dönmediğini, testiste hacim kaybı olup olmadığını ortaya koyar.

Varikosel tedavisi nasıldır?
Varikosel tanısının ardından ilk olarak testis boyutları arasında bir fark olup olmadığı ve testisin kıvamına bakılmalıdır. Sperm parametrelerinin değerlendirildiği semen analizinin yapılması tedavide belirleyici olmaktadır. Hastanın sperm parametrelerinde bir sorun yoksa ameliyat edilip edilmemesi tartışmalıdır.
Bu tür hastalara sperm parametrelerini bozabilecek;
Beslenme alışkanlığı
Sigara ve alkol kullanımı
Toksik maddelere maruz kalma
Sperm parametrelerini ve spermin bulunduğu ortamı düzeltici antioksidan ilaçlar ve beslenme yöntemlerini önerilebilmektedir. Teşhisin ardından hangi varikosel hastalarının ameliyat edilip edilmeyeceği sorusu gündeme gelmektedir. Varikosel derecesine yani grade değerine bakarak ameliyat kararı vermek doğru bir yaklaşım değildir. Bazı olgularda 1. Derece(Grade 1) varikosel dahi ameliyat edilebilirken, bazı olgularda 3 derece (Grade 3) varikosel için ameliyat kararır verilmeyebilmektedir. Ameliyat kararır hastaya göre değişen bir durumdur. 
Varikosel teşhisi koyulan ancak infertilite problemi olmayan ya da sperm parametrelerindeki bozulma sınırda olan hasta grubunda destek tedaviler önerilebilir.  Çok şiddetli sperm kaybı yaşamamış, sperm hareketinin tamamen kaybolmadığı ve sperm şekil bozukluğu minimum seviyede olan hastalar için antioksidan ajanlar verilebilir. Ancak varikosel teşhisi konulmuş ve sperm parametreleri bozuk, kısırlık yaşayan hastalarda ameliyat önerilebilir. Bu tür hastalarda rahatsızlığın giderilmesi için egzersiz, beslenme düzenini ve yaşam tarzındaki değişikliklerin herhangi bir yararı bulunmamaktadır.

Uzm. Dr. Murat Erdem
Baypark Hospital
Radyoloji Uzmanı

Fotoğraflar