19 Nisan 2024 Cuma   

TÜKETİCİ SENETLERİ

 

GÜNLÜK hayatta hepimiz en basitinden ev eşyası aldığımız büyük mağazalardan ya da ev aldığımız inşaat şirketlerinden senet karşılığı taksitli olarak alışveriş yapar ya da satın alırız. Bu senetlere dikkat ederseniz çoğunda ‘emrühavalesine’ yazdığını görürsünüz. Yazılan bu ibareyle senet, emre yazılı bir senet haline gelmiş olup bu da esasen senedi geçersiz hale getirmekle birlikte bu durum bilinmediğinden geçerli bir senet gibi işlem yapılmaya devam edilir. Peki ama neden geçersiz senet olduğundan bahsediyoruz? Şöyle ki;
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 4. maddesi; “Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.” şeklinde düzenlenmiştir.
İşbu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere tüketici senetleri ancak nama yazılı olarak düzenlenebilecek, nama yazılı dışında düzenlenen emre ve hamiline olanlar ise geçersiz olacaktır.
Kanun koyucunun bu düzenlemeyi getirmesindeki amaç ise tüketiciyi korumaktır. Zira, emre yazılı senetler ciro ile devredilebilirken nama yazılı senetler alacağın temliki yoluyla devredilebilir. Ciro ile devredilen senetler bakımından yeni alacaklı, borçlu (tüketici) ile esas alacaklı arasındaki hukuki işlemi tanımak zorunda değildir. Onlar arasında her ne olursa olsun, ciro ile senedi devralan, esas ilişkiden bağımsız bir şekilde alacak hakkını korur.
Ancak, alacağın temliki yolu devredilen senetlerde durum böyle değildir. Alacağın temliki yolu ile senedi devralan kişi, esas ilişki ile bağlıdır. Yani senedin esas tarafları arasında olan hukuki ilişkiyi bilmek ve borçlunun (tüketicinin) borcunu yerine getirebilmesi için alacaklının da edimini ifa ettiğine emin olmak zorundadır. Aksi takdirde borçlu yani tüketici esas alacaklıya karşı olabilecek bütün itiraz ve savunmalarını temlik alana karşı da ileri sürerek borcundan kurtulabilecektir.
Yukarıda yer verdiğimiz üzere Kanun hükmünde tüketici senetlerinin nama ve her bir taksit için ayrı ayrı alınması gerektiği düzenlenmiş olup alınan senetler nama yazılı olsa dahi eğer her bir taksit için ayrı ayrı alınmadı ise toplam borç için tek bir senet alındı ise, yine tüketici açısından geçersizdir.
Senetlerin geçersiz olması durumunda tüketici, Tüketici Mahkemesinde bu senetlerin geçersizliğinin tespitini ve dolayısıyla kendi açısından iptal edilmesini talep edebilir. Senetlerin iptalini talep etmek, esas sözleşmeye etki etmeyecektir. Yani tüketici, sözleşmeye devam ederek de senetlerin iptalini talep edebilir.

Tarih: 14 Şubat 2020 Cuma    Hit: 4123




Henüz yourm yapılmadı, ilk yorum yapan sen ol