Ceyda BAĞCI / Uzm. Psikolog / Psikoloji Durağı

SOSYAL DÜŞÜNME SİSTEMİ

En son ne zaman bir arkadaşınızla tartıştınız? Peki tartıştığınız kişi ile hala görüşüyor musunuz? Sosyal düşünme sisteminin temelini sosyal kabul ve çatışma çözümleme becerisi olarak düşünebilirsiniz. Arkadaş ilişkilerini başlatabilmek ve sürdürebilmek, kendini sosyal ortamda ifade edebilmek, duyguları ifade edebilmek, duyguları algılayabilmek sosyal düşünme sistemine ait becerilerdir. Çatışmaları saldırganlığa başvurmadan çözmek gerçek bir sosyal başarıdır. İnsanların farklılıkları ne kadar anlayabildiği ve zarar gören benliklerini ne kadar iyi onarabildikleri, sosyal ilişkiler için önemlidir. Çocukların sosyal düşünme sistemlerinin değerlendirilmesi için önce aile okuldaki sürekliliği olan yaşam deneyimlerine bakmak gereklidir.İyi işleyen bir sosyal düşünme sistemi sayesinde çocuk, kendi olmayı başarırken aynı zamanda sağlıklı bir sosyal kabul seviyesine ulaşabilir.
Sosyal Düşünme Sisteminde zorlanma yaşandığını nasıl anlarsınız?
Duygularını ifade etmekte zorlanabilir. Şaka-ciddi ayırımında zorlanma yaşayabilir. Sohbet etme konusunda isteksizdir ya da bu konuda argo kelimeler kullanarak karşı tarafı  kırabilir. Nasıl bir imaj verdikleri ile genellikle ilgilenmeyebilir. (Giydiğine dikkat etmeyebilir ya da önemsemez ki bu durumda aile yaşantısına bakmak gerekebilir.) Takım çalışmalarında performansları düşük olabilir. Sosyal çatışma halinde saldırgan olabilirler.
Sosyal Düşünme Sistemini geliştirmek için neler yapabilirsiniz?
Küçük çocuklarda sosyal beceriler en iyi rol oyunları ile öğrenebilir. Çocukları özellikle sosyal gelişim üzerine tasarlanmış yaratıcı drama atölyelerine sık sık katılmaya teşvik edebilirsiniz. Film ve hikaye okumaları sırasında durdurup “Sen olsan ne yapardın, kendini nasıl ifade ederdin?” diyerek sohbet başlatabilirsiniz. Farklılıklar/benzerlikler/yenilikler (tanıştığı kişinin adı,sana benzeyen yönleri, yapmaktan en çok hoşlandığı şey, en çok üzüldüğü şey) hakkında sık sık sohbet ederek bu konuda farkındalığı arttırabilirsiniz. Birlikte argo veya basit dille yazılmış bir paragrafı, anlamnını değiştirmeden, sosyal dile uygun yazma oyunları oynayabilirsiniz. Diğer insanlarda hoşlandığı ve hoşlanmadığı özellikleri yazabilir sonra kendisindeki hangi özelliklerle benzerlik olup olmadığını sorabilirsiniz. Duygu tanımla çalışmaları yapılabilir, duygulara dair farkındalık arttırabilirsiniz.
Herkese iyi bayramlar diliyorum.