POSTPARTUM (DOĞUM SONRASI) DEPRESYON

Postpartum depresyon olarak da bilinen doğum sonrası depresyon, doğum yapmış annelerin % 10-20’sinde görülebilen bir ruhsal hastalıktır. Belirtiler çoğunlukla doğum sonrası ilk 4-6 hafta içerisinde gözlenir ve tanı koymak için bu belirtilerin en az 2 hafta sürmesi gerekir.
Depresyon sık rastlanan bir ruhsal problem olup, sıklığı kadınlarda erkeklerden 2 kat daha fazladır. Özellikle kadın üreme hormonlarında değişimin fazla  olduğu dönemlerde depresyonun daha sık görüldüğü bilinmektedir. Doğum sonrası dönem, kadınlarda hormonal, fiziksel ve kimyasal değişikliklerin yoğun olduğu bir süreçtir. Bu durum yeni doğum yapmış annelerde postpartum depresyon riskini arttırmaktadır. Postpartum depresyonun oldukça geniş bir spektrum içinde olan belirtileri arasında; ilgi ve istek kaybı, boşluk duygusu, mutsuzluk, uyku bozuklukları, değersizlik, öz bakımda azalma, ağlama nöbetleri, iştahsızlık, cinsel isteksizlik, konsantrasyon güçlüğü ve intihar düşünceleri sayılabilir.
Postpartum depresyon; doğum sonrası sık karşılaştığımız annelik hüznü ile karıştırılmamalıdır. Bu durum depresyon tanısının atlanmasına neden olabilir. Annelik hüznü duygusallıkta artma, hassasiyet ve sık ağlama nöbetlerinin görüldüğü bir tablodur. Ancak depresyonda ağlama nöbetleri çok daha yoğun ve çevre tarafından daha farkedilebilir düzeydedir.
Unutmamak gerekir ki; hamilelik öncesince ve hamilelik sürecinde yaşanan bazı durumlar doğum sonrası depresyona zemin hazırlayabilir. Bunlar;

• Mükemmeliyetçi kişilik yapısı,
• Daha önce kaygı bozukluğu, depresyon gibi ruhsal sorunlara sahip olmak,
• Öz saygısı azalmış olmak,
• Mutsuz evlilik,
• Eşinden ve çevresinden yeterli destek alamamak,
• İstenmeyen ve planlanmamış gebelik,
• Daha önce kürtaj ve gebelik kaybı öyküsü,
• Genç yaşta hamile kalmış olmak,
• Başka çocuklara sahip olmak,

Doğum sonrası dönemde anne ile bebek arasında gelişecek olan ruhsal bağ, bebeğin ruhsal gelişimi ve kişilik oluşumu için çok önemlidir. Depresyonda olan anne, bebek ile arasında oluşması gereken güvenli bağı kurmakta zorluklar yaşar.  Bu durum çocukta iler de bir takım ruhsal bozuklukların oluşmasına neden olabilir. Ruhsal olarak sağlıklı bir anne ruhsal olarak sağlıklı bir çocuk demektir. Bu yüzden yeni doğum yapmış, postpartum depresyon tanısı almış annelerin psikolojik destek almaları çok önemlidir. Bir psikiyatri uzmanı ya da psikolog ile görüşmek, gereğinde ilaç tedavisi ve psikoterapi alınması annenin bu zor durumdan kurtulmasını sağlayacaktır.
Peki postpartum depresyondan kurtulmak için psikolojik destek dışında alınması gereken önlemler nelerdir?
• Sosyal destek; yakınlarınızdan ve çevrenizden destek istemekten kaçınmayın. Yalnızlık depresyon riskini artırır.
• Egzersiz ve spor çok önemli; her gün 30 dakika yürümeye çalışın.
• Alkol ve kafeinden uzak durun.
• Beslenmenize dikkat edin. Beslenme programı ile ilgili bir diyetisyenden yardım alabilirsiniz.
• Bebeğiniz uyuduğunda siz de dinlenmeye ve uyumaya çalışın. Uykusuzluk ve yorgunluk depresyonu tetikler.
• Bebeğinizle yakından ilgilenin. Onunla aranızda kuracağınız güvenli bağ, hem size hem bebeğinize iyi gelecektir.

Op. Dr. Betül Atakan
Baypark Hospital
Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü

Fotoğraflar