Bayrampaşa
İlçe Sağlık Müdürlüğü, Kolon Kanseri Farkındalık Ayı nedeniyle Kalın Bağırsak
Kanseri’ne (Kolorektal Kanser) dikkat çekti.
Kalın
Bağırsak Kanseri (Kolorektal Kanser)
Kanser
hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan bir hastalıktır. Ülkemizde
kalın bağırsak kanserleri, tüm kanserler içerisinde üçüncü sırada yer
almaktadır.
Risk
Faktörleri
Kalın
bağırsak kanserinin değiştirilebilir risk faktörleri şunlardır:
Aşırı
kilolu veya obez olmak
Fiziksel
olarak aktif olmamak
Fazla
miktarda işlenmiş (sosis, salam ve benzeri) veya işlenmemiş kırmızı et (sığır,
kuzu, karaciğer ve benzerleri) tüketmek
Sigara
dahil tütün ürünlerini kullanmak
Fazla
miktarda alkol almak
Kalın
bağırsak kanserinin değiştirilemez risk faktörleri şunlardır:
Yaş
alma: Yaş arttıkça kalın bağırsak kanseri riski artmakta
Kişinin
kalın bağırsak polipleri olması
Kişinin
inflamatuvar bağırsak hastalığı (Ülseratif kolit veya Crohn hastalığı) olması
Kişinin
daha önceden kalın bağırsak kanseri geçirmesi
Ailede
kalın bağırsak polipleri veya kalın bağırsak kanseri olması
Kalıtsal
bir sendromun olması (ailesel adenomatöz polipozis ve kalıtımsal polipozis dışı
kolon kanseri (Lynch sendromu) gibi)
Tip
2 diyabet hastası olması
Belirtiler
Bağırsak
alışkanlıklarında ishal-kabızlık gibi değişikliklerin olması ve bu
değişikliklerin birkaç günden uzun sürmesi
Bağırsakların
tam boşalmadığı hissi
Dışkıda
kan (parlak ya da koyu kırmızı) görülmesi ve/veya dışkı renginde koyulaşma
Karında
şişkinlik, kramp tarzında ağrı veya gaz şikâyeti
Bilinen
bir neden olmaksızın kilo kaybı
Güçsüzlük
ve yorgunluk
Tanı
Genellikle
hastalık ilerleyince belirti vermektedir. Bu yüzden tarama, polipleri ve
kanseri erken teşhis edebilmek açısından çok önemlidir. Tarama ile
kanserleşmemiş polip halindeki tümörler tespit edilip çıkarılarak kanser
gelişmesi önlenir, kanser gelişmiş olan olgularda ise, erken teşhis ile yaşam süresi
ve kalitesi artırılır.
Ülke
genelinde kalın bağırsak kanser taramaları; 50-70 yaş arasında kadın ve
erkek nüfusa Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezleri (KETEM), Toplum
Sağlığı Merkezleri (TSM), Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) ve Aile Sağlığı
Merkezlerinde (ASM) gaitada gizli kan kiti ile hızlı, pratik ve güvenilir bir
şekilde 2 yılda bir ücretsiz olarak yapılmaktadır. 50-70 yaş arasında kişilere,
her 10 yılda bir de kolonoskopi ile tarama önerilmektedir.
Ailede
kalın bağırsak polipleri, kalın bağırsak kanseri, ülseratif kolit, Crohn
Hastalığı ya da kalıtsal polipozis veya polipozis dışı sendrom öyküsü olan
bireylerde 40 yaşından itibaren taramaya başlanmaktadır.
Tedavi
Kalın
bağırsak kanserinde cerrahi, ilaç tedavisi (kemoterapi) ve ışın tedavisi
(radyoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
Korunma
Kalın
bağırsak kanserini önlemek için atılması gereken en önemli adımlardan biri
tarama olmakla birlikte;
Sağlıklı
kiloda kalmak ve bunu sürdürmek
Taze
meyve ve sebze ağırlıklı beslenmek
Posa
içeriği yüksek besinlerin tüketimini artırmak. Posa içeriği en yüksek besinler
sırasıyla; kuru baklagiller, tahıllar, sebze-meyvelerdir.
Günde
30-60 dakika orta düzeyde fiziksel aktivite yapmak (tempolu yürüyüş, bisiklete
binme gibi)
Sigara
ve alkol kullanmamak