18 Nisan 2024 Perşembe
KÖŞE YAZARLARI
Cemil SAĞLAM
Sizlerle birlikte 16 yaşındayız Naser ŞİMŞEK
Oyumuzu hizmet edene mi, tatil yapmak için gelene mi verelim! Muhammed SANCAKTAR
Çanakkale Savaşı’nın Türk tarihindeki yeri ve önemi Leyla ALTINTAŞ
Egzersiz ve bağışıklık sistemi Refika BAĞCI
Çocuk eğitiminde babanın yeri ve çocuğun hayatındaki önemi Eda Yıldız Karadağ
Her kesimin oturduğu koltuktur Berber Koltuğu Av. Ali Kahraman
Genç bir bireyin gözünde şekillenen Türkiye fotoğrafı-2 Bekir Taner ATEŞ
Kadir Gecesi Fatih ŞENGÜLER
21 bin liralık avantajı kaçırmayın Muammer KÜTÜK
İlk kez ev alacaklara düşük faiz müjdesi! Mustafa HATİPLER
Şimdi olmazsa ne zaman? Ali Rıza ŞEREN
Yol yapmak Necmettin Sönmez
Seçime doğru Mustafa SÖNMEZ
Hiç bekleme ver Ekrem’e İbrahim GÜLLE
Ramazan’da bu dişleri ne yapalım? Sadık KAHRAMAN
Sorulacak çok hesap var! Rafet ULUTÜRK
8 Mart Kadınlar Günü İlyas ÇAĞLAYAN
8 Mart kadın ve sanat Ümit ALBAYRAK
Seçimler ve spor Ercan GÜL
Çocuklarda sporcu beslenmesi
Sizlerle birlikte 16 yaşındayız Naser ŞİMŞEK
Oyumuzu hizmet edene mi, tatil yapmak için gelene mi verelim! Muhammed SANCAKTAR
Çanakkale Savaşı’nın Türk tarihindeki yeri ve önemi Leyla ALTINTAŞ
Egzersiz ve bağışıklık sistemi Refika BAĞCI
Çocuk eğitiminde babanın yeri ve çocuğun hayatındaki önemi Eda Yıldız Karadağ
Her kesimin oturduğu koltuktur Berber Koltuğu Av. Ali Kahraman
Genç bir bireyin gözünde şekillenen Türkiye fotoğrafı-2 Bekir Taner ATEŞ
Kadir Gecesi Fatih ŞENGÜLER
21 bin liralık avantajı kaçırmayın Muammer KÜTÜK
İlk kez ev alacaklara düşük faiz müjdesi! Mustafa HATİPLER
Şimdi olmazsa ne zaman? Ali Rıza ŞEREN
Yol yapmak Necmettin Sönmez
Seçime doğru Mustafa SÖNMEZ
Hiç bekleme ver Ekrem’e İbrahim GÜLLE
Ramazan’da bu dişleri ne yapalım? Sadık KAHRAMAN
Sorulacak çok hesap var! Rafet ULUTÜRK
8 Mart Kadınlar Günü İlyas ÇAĞLAYAN
8 Mart kadın ve sanat Ümit ALBAYRAK
Seçimler ve spor Ercan GÜL
Çocuklarda sporcu beslenmesi
Mustafa HATİPLER / Prof. Dr. / Rumeli Mektupları
HOŞGÖRÜ DEĞİL İSTİMALET
NEDENDİR bilinmez, ne zaman Mevlana’nın adı geçse, hemen bir hoşgörü betimlemesi yapılması nerdeyse adettten hale geldi. Oysa Mevlana’da olan hoşgörü değil ki. Kaldı ki hoşgörü, üzerinde çok konuşulmuş olan ama yine de ne olduğu tam olarak anlaşılamamış olan bir kavram. Hoşgörü, bir imparatorluk algısı, imparator ülke olmanın doğal bir vetiresi aslında. Bunu bugünkü anlamıyla Osmanlı’yla ilişkilendirerek Osmanlı’yı bir hoşgörü ülkesi ilân etmek; bir imparatorluk bakış açısıyla hoş olsa da eksik. Osmanlı Devleti, referans aldığı düşünce sisteminde hoşgörü değil “Adalet” ve “İstimalet var.
“Adalet” kavramı; topyekün bir hukuk düzenini ve bu düzende hukukun üstünlüğünü ifade eder. Bu düzen içinde “Adalet”in salt eşitlik anlamına mündemiç olmadığı çok açıktır. Fatih Sultan Mehmed’in, ilk İstanbul Kadısı olarak kabul edilen Hızır Bey tarafından mahkemeye celbedilmesi ve herhangi bir sanık gibi yargılanması bu “Adalet” duygu ve düşüncesinin eseridir. “İstimalet” kavramı da, Batılı tarzda “Hoşgörü” değildir. Çünkü Osmanlı Devleti’nin “İstimalet” kavramı ile IV. Henri'nin ilan ettiği "Nantes Buyruğu”nda yerini almış olan ve daha çok Voltaire tarafından yaygınlaştırılmış olan ”Hoşgörü” kavramı birbirinden tamamen farklıdır. “Hoşgörü” kavramı; karar almayı, çaresizliğin çaresi olarak gören demokrasinin “Görece” ile birlikte kullandığı bir kavramdır. Thomas Paine hoşgörüyü: “Hoşgörüsüzlüğün zıddı değil, hoşgörüsüzlüğün sahtesi” olarak tanımlar. Oysa “İstimalet”, hoşgörüden farklı olarak, farklı düşünce ve inanç sahiplerinin düşünce ve inançlarına müsamaha göstermek değil, bununla beraber, düşünce ve inançların korunması ve başkaları tarafından bozulmasına, ifsada uğratılmasına da izin vermemektir. Bugün İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde olmayan bu durum, Osmanlı Devleti’nin temel unsuru olarak asırlar boyunca uygulanmıştır.
Adalet ve İstimalet’in en saf ve en duru bir şekilde tebellür etmiş hali; Fatih Sultan Mehmed’in 28 Mayıs 1463 tarihinde, Bosna rahipleri ile ilgili çıkardığı fermandır. Söz konusu ferman şöyledir:
“Ben, Fatih Sultan Han, bütün dünyaya ilân ediyorum ki; kendilerine bu padişah fermanı verilen Bosnalı Fransiskenler himâyem altındadır ve emrediyorum:
Hiç kimse ne bu adı geçen insanları ne de onların kiliselerini rahatsız etmesin ve zarar vermesin. İmparatorluğumda huzur içerisinde yaşasınlar ve bu göçmen durumuna düşen insanlar özgür ve güvenlik içerisinde yaşasınlar. Devletimdeki tüm memleketlere dönüp korkusuzca kendi manastırlarına yerleşsinler.
Ne padişahlık eşrâfından, ne vezirlerden veya memurlardan, ne hizmetkârlarımdan, ne de ülkemin vatandaşlarından hiç kimse bu insanların onurunu kırmayacak ve onlara zarar vermeyecektir.
Hiç kimse bu insanların hayatlarına, mallarına ve kiliselerine saldırmasın, hor görmesin veya tehlikeye atmasın. Hatta bu insanlar başka ülkelerden devletime birisini getirirse onlar da aynı haklara sahiptir.
Bu padişah fermanını ilân ederek, burada, yerlerin, göklerin yaratıcısı ve efendisi Allah, Allah'ın elçisi aziz peygamberimiz Muhammed Mustafa (S.A.V) ve 124 bin peygamber ile kuşandığım kılıç adına yemin ediyorum ki;
Emrime uyarak bana sadık kaldıkları sürece tebaamdan hiç kimse, bu fermanda yazılanların aksini yapmayacaktır.”
Tarih: 21 Ocak 2018 Pazar Hit: 1814
