Bekir Taner ATEŞ / BATİAD Yön. Kur. Bşk. / Üretimin Sesi

EKONOMİK PROGRAM

2023 yılı Haziran ayında Sn. Cumhurbaşkanımız tarafından T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı görevine Sn. Mehmet Şimşek getirildi.
Bu kritik Bakanlıkta yapılan görev değişikliği ne anlama gelmektedir!
Geçtiğimiz bir yıla baktığımızda Bakanlıktaki görev değişikliği itibari ile yeni bir ekonomi programına geçtiğimizi hep beraber görüyoruz.
Burada bir noktaya dikkatinizi çekmek istiyorum ve bu durumu sorgulamanızı istiyorum?
Neden yeni ekonomi programına ihtiyaç duyduk?
2021 Eylül ayı itibari ile uygulanan ekonomi programı hatalımıydı?
Aslında sorunun cevabı yaşadıklarımızda var. Önceki ekonomi programı doğru olsa idi yeni programa ihtiyaç olmazdı. Bu şartlarda başlanan yeni program ve Bakanımızla bir yılı doldurduk.
Ülkemizde ve dünyanın başka ülkelerinde bu benzer programlarda bir yıl önemli bir süre. Birçok program bu sürede başarılı olmuş veya net iyileşme görülmüştür.
Bizde ise bu sürede maalesef pozitif anlamda bir ilerleme görülmemektedir. Bir yıl öncesine göre 38’den 70 üzerine çıkan enflasyon rakamlarımız, % 8.5’tan %’50’ye çıkan MB faiz oranlarımız.
Piyasada % 20-30 bandında olan mevduat faizlerinin 50-60 bandına çıktığını, kredi faizlerinin 20-30 bandından % 60-70 bandına çıktığını hep beraber görüp, yaşamaktayız.
31 Mart Yerel Seçimlerinin bitmesi ile ülkemize giriş yapan yabancı fonlar ve onları takip eden yerli yatırımcılarımızın nerede ise aylık yüzde 5’e gelen faizin cazibesi ile doğal olarak piyasalarımızda döviz artışı durmuş, hatta MB’mız çok büyük oranda döviz alıcı olmasa, kurlarda önemli bir düşüşte kaçınılmaz olacaktı.
Son iki ayda MB verilerine göre bankamız piyasalardan 60 milyar dolar üzerinde döviz almıştır. Bu alımlar neticesinde Merkez Bankamızın net rezervleri uzun yıllardır eksi iken geçen hafta itibari ile artıya dönmüştür. Piyasalarda şu an konuşulan en önemli gündem, hangi banka bir milyona ayda ne kadar faiz verdiğidir.
Bu süreçte hızlı TL mevduata dönüş olduğundan Mayıs ayı son haftasında piyasalarda mevduata MB faiz oranın da altında bankalar faiz vermeye başladığını gördük. Bunun yürütülen ekonomi programına zarar verdiği içinde piyasalara ek sıkılaştırma önlemi getirildi.
Yani: Hiç bir banka mevduat faizini düşüremez, aynı şekilde kredi faizinide düşüremez, bu tablonun üretenlere bir maliyeti kaçınılmazdı.
Üretimde ne oldu?
Geçen yılın aynı ayına göre, konkordato alan firma sayımız 10 katına çıkarak bir ayda 400’ün üzerine çıktı. Konkordato alan her bir firmanın Bankalar hariç en az 50-100 detarikçisini etkilediğini düşünürsek yaşanan yıkımı anlamış olacağız.
Krediye bağımlı olan firmalarımız adeta batmaya gidiyor. Çünkü kredi faizleri yıllık 60-70’leri geçmiş durumda.
Geriden başlanan yatırımlar hariç yeni yatırım yapan özellikle tekstil sektörümüzde yok gibi. Sektörümüzün hammadde üretim tarafında son bir yılda istihdam kaybı ikiyüzbinin üzerinde olduğu, benzer kayıpların konfeksiyon üretimi yapan firmalarımızdada kaçınılmaz olduğu görülmektedir. Mevcut bu tablo içerisinde ümitli olmaya çalışıyoruz.
Sn Bakanımızı dinliyoruz. Programın çok başarılı gittiğini söylüyor. Ekonomi programlarında benzer söylemler duyuyoruz.
Ortak görüş;
Yıl sonuna mevcut durumun devam edeceği,
Bu süreçte enflasyonda düşüşün olacağını,
Faizlerinde yıl sonunda düşmeye başlatacağını dinlemekteyiz.
Bu süreçte üreten ne olacak orada bir cevap bulamıyoruz.
İhracat pazarlarımızı kaybediyoruz.
Bununla ilgili bir çalışma göremiyoruz.
Yıllarca emek vererek yetiştirdiğimiz kalifiye elemanlarımız işten ayrılıyor.
Bu süreç sonunda hedeflenen iyileşme olsa dahi sektörümüz bu kaybettiği yetişmiş elemanları bir daha nereden bulacak bununda cevabımı bulamıyoruz.
Sonuç olarak;
Özelde tekstil sektörümüz açısında hiçte umut verecek bir gelecek göremiyoruz.
Milyarlarca dolara kurulan tesislerimizdeki makina parklarımız çok düşük bedellerle artık yurt dışı alıcılara satılıyor.
Yıllarca bu sektörde bulunan biri olarak aldığımız ve sattığımız müşterilerimizden hep olumsuzlukları duyuyoruz. Bütün gücümüz ve iyi niyetimizle, bu ekonomi programının bir an önce hedeflediği başarıya ulaşmasına dua etmekten başka yapacak bişeyimiz maalesef yok.
Yaklaşan Kurban Bayramınızı şimdiden tebrik ediyorum.
Esen kalın.