29 Mart 2024 Cuma   

Naser ŞİMŞEK / İnşaat Mühendisi / Teknik Bakış

DÜNYA TÜRBÜLANSTA

 

2. DÜNYA savaşından sonra oluşan soğuk savaş döneminde Dünya ülkeleri savunma stratejilerini buna göre oluşturdu. Sonuçta dünya Doğu ve Batı olarak iki kutuba ayrılmıştı. Amerika ve Avrupa devletlerinin öncülüğünde kurulan NATO ülkeleri ile o zamanki Rusya’nın oluşturduğu Varşova Paktı ekseninde ülkeler savunma planlarını oluşturuyordu. Japonya, Çin ve uzakdoğu ülkeleri kendi varlıklarını sürdürmekle meşguldu. Bu süreçte NATO ülkelerinin en önemli müttefiği stratejik ve jeopolitik konumuyla, güçlü ve disiplinli ordusu ile Türkiye olmuştu. Türkiye’de NATO adına savunma üsleri kurulmuş hem Türkiye hem de bunun sonucunda NATO ülkeleri koruma altına alınmıştı.
Gorbacov’un Glasnost ve Perestroyka açılımı ve politikası neticesinde Varşova Paktı çöktü, Berlin duvarı yıkıldı, Doğu ve Batı Almanya birleşti. Avrupa Birliğinin kurulması ile Rusya’nın egemen olduğu Doğu Avrupa ülkeleri teker teker bu birliğe girdiler. Peşinden bu ülkelerin NATO şemsiyesine girmesi ile Türkiye’nin NATO karşısında önemi değer kaybetmeye başladı. Putin ile beraber Rusya tekrar dünyanın en önemli gücü olarak ortaya çıktığında Türkiye tekrar önemini kazanmaya başladı.
Amerika’nın ortaya koyduğu Büyük Ortadoğu Projesi ile dünya farklı bir boyuta geldi. Afrika ülkeleri ve liderlerinin Tunus, Libya ve Mısır gibi değişmesi, yönetim şekillerinin Amerika ekseni doğrultusunda şekillenmesi diğer ülkelerin daha aktif planlar yapmasına sebep oldu. Türkiye ile Amerika arasında özellikle 2003 yılında oluşan teskere krizi çabuk çözüldü ise de ileriki yıllarda bunun sonuçlarını hep beraber gördük. Mısır’da yapılan darbe sonucunda oluşan yeni yönetim konusunda da Türkiye ile Amerika farklı politikalar oluşturdular. Teskere krizi neticesinde Amerika uğradığı prestij kaybı ve ekonomik maliyet nedeniyle Irak parçalanırken açıkça farklı partnerlerle Kürt unsurları ile çalışmaya başladı, sonuçta bu unsurlara on yıllardır gizli olarak destek veriyordu ancak Irak’ı yeniden şekillendirirken artık Türkiye’nin çıkarlarını eskisi gibi korumuyordu. Bu süreci Rusya, İran, Çin ve Avrupa ülkeleri uzaktan seyretmeyi tercih etti.
Suriye iç savaş ile parçalanma sürecine girdi. Suriye yeraltı kaynakları olmasa da önemli stratejik ve mezhepsel özellikleri nedeniyle Amerika ve bazı Avrupa ülkeleri ile Türkiye, Rusya, Çin ve İran gibi ülkelerin bu sürece aktif olarak katılımına neden oldu. Rusya, Suriye’de Akdeniz’e açılan en önemli üssü, İran mezhepsel yakınlığı ve İsrail üzerine ortak politikaları, Çin belki de yeni ortaya çıkan dünya ülkeleri arasındaki ekonomik savaş nedeniyle, Türkiye, Kuzey Irak’ta oluşturulan kürt bölgesinin bir benzerinin ortaya çıkmaması adına Amerika ile farklı stratejiler ve planların içinde yeraldı.
Dünya ülkeleri bu dönem güçlü liderler tarafından yönetiliyor. Bunun sonucunda Dünya türbülansa girdi. Bunun neticelerini ilerleyen zamanlarda hep beraber göreceğiz.

Tarih: 16 Ekim 2018 Salı    Hit: 1939




Henüz yourm yapılmadı, ilk yorum yapan sen ol