COVİD-19 AKCİĞERLERDE HASAR BIRAKIR MI?

Dünyanın geneline yayılan COVID-19 virüsü,  ülkemizde ilk kez 11 Mart 2020'de tespit edildi. Ülkemizde virüse bağlı ilk ölüm ise 15 Mart 2020'de gerçekleşti. Bugüne kadar bu hastalığa bağlı ülkemizdeki vefat sayısı 27 binleri buldu. Günlük hayatımızdaki kısıtlamalara rağmen salgın ülkemizde halen devam etmeye ve can almaya devam etmektedir.
Covid-19 hastalığı her organı tutup zarar verebiliyor ancak en önemlisi akciğer tutulumudur. Akciğer tutulumu fazlaca olan hastaların büyük bir kısmının hastanede yatarak tedavi görmeleri gerekmektedir. Ciddi akciğer tutulumlarında ise hastalar yoğun bakımda takip edilmektedirler. Hastalığın erken tanısının tespiti ne kadar önemliyse, hastalığı atlattıktan sonraki süreçte akciğerlerde kalan hasarın takip ve tedavisi de o kadar önemlidir. Tedavi edilmeyen hastaların akciğerlerinde ciddi sekel lezyonlar kalabilmekte, bu da onların hayat boyu nefes darlığı çekmelerine neden olmaktadır.
Özellikle Covid-19’u ağır geçirmiş, hastanede ve yoğun bakımda yatarak tedavi görmüş hastaların, öncesinde kronik akciğer hastalığı olan hastaların, özellikle efor sırasında nefes darlığı hisseden hastaların bir sağlık kuruluşunda özellikle akciğer fonksiyonlarının değerlendirilmesi önerilir. Hastalığa bağlı komplikasyonlar en az 2 yıl boyunca takip edilmelidirler.
Covid-19  geçirdikten sonraki dönemde ağır pnömoni ile takip edilip solunum desteği olmadan taburcu edilen hastalarda 1. ve 3. ay kontrol poliklinik muayenesi yapılması önerilir. Kontrol akciğer grafileri, basit laboratuvar incelemeleri ve solunum sıkıntısı devam eden hastalarda 3. ayda solunum fonksiyon testleri yapılması ve gerekirse tomografi tekrarı önerilir. 1. ayda myokardit (kalp kası iltihabı), emboli (pıhtı) gibi komplikasyonlar gözden geçirilir.  Yoğun bakımlardan oksijen desteği ile evlerine gönderilen hastalar izolasyon bitiminde taburculuğun 2. veya 3. haftasında kontrole gelmelidirler. Akciğer fibrozisine (kalıcı akciğer hasarı) gidiş değerlendirilmeli, pulmoner rehabilitasyona yönlendirme yapılmalıdır. Bu hastalarda gelişebilecek kalıcı akciğer hasarları için uygun tedaviler  uygulanmalı ve hastalar yakın takip edilmelidir. Solunum egzersizleri akciğer kapasitesini geri kazanmada önemlidir.

Uz. Dr. Hikmet Tereci
Baypark Hospital
Göğüs Hastalıkları Bölümü

Fotoğraflar