PULMONER REHABİLİTASYON HAFTASI
Pulmoner Rehabilitasyon; uzun süreli solunum problemi olan
hastaların tıbbi tedavilerinin yanında önerilen, bu hastaların fiziksel ve
psikolojik durumlarını düzeltmeyi ve sağlığını iyileştirmeyi hedefleyen,
bireysel olarak belirlenen egzersiz eğitimi ve hasta eğitimi gibi yaklaşımları
içeren kapsamlı uygulamalar bütünüdür.
Pulmoner Rehabilitasyon kimlere uygulanır?
Pulmoner Rehabilitasyon; nefes darlığı ve günlük
aktivitelerinde kısıtlanma, egzersiz kapasitesinde azalma gibi semptomları
ciddi şekilde yaşayan kronik solunum hastalığı olan kişilere uygulanmakta olup
doğrudan solunum hastalığına veya eşlik eden hastalıklara bağlı olarak ortaya
çıkan semptomlar için etkilidir.
Pulmoner Rehabilitasyon Programı; KOAH (Kronik obstrüktif
akciğer hastalığı) başta olmak üzere astım, bronşektazi, interstisyel akciğer
hastalıkları, kistik fibrozis, göğüs duvarı hastalıkları, nöromusküler
hastalıklar, akciğer nakli/cerrahisi öncesi ve sonrası, akciğer kanseri,
pulmoner hipertansiyon, obstrüktif uyku apnesi, obezite ilişkili tüm akciğer
hastalıkları ile yoğun bakımda ventilatöre bağlı olarak uzun süre yatan
hastalarda başarılı bir şekilde uygulanabilmektedir.
Ayrıca COVID-19 enfeksiyonu sonrası akciğer tutulumu olup
nefes darlığı, yorgunluk ve günlük yaşam aktivitelerinde kısıtlanma gibi
şikayetleri devam eden hastalarda da pulmoner rehabilitasyon önerilmektedir.
Her yaştaki kronik solunum hastalarının ihtiyaçları
doğrultusunda; hastaneye yatırılarak, ayaktan takiple ya da ev ortamında
gerçekleştirilebilir. Ayrıca, hastanın sanal ortamda, bulunduğu yerden
katılabileceği tele-pulmoner rehabilitasyon programları da mevcuttur.
Pulmoner Rehabilitasyonun amaçları
nelerdir?
1.Hastalığın
ilerlemesinin önlenmesi,
2.Hastalığa
bağlı gelişen nefes darlığı, yorgunluk ve fonksiyonel yetersizliğin ortadan
kaldırılması,
3.Günlük
yaşam aktivitelerinde yeterliliğin artırılması, katılımın sağlanması,
bağımsızlığın artırılması,
4.Egzersiz
toleransının ve fiziksel aktivite düzeyinin artırılması,
5.Sağlık
durumunun iyileştirilmesi,
6.Hastalık
atak sayısının azaltılması ve atak şiddetinin hafifletilmesi,
7.Yaşam
kalitesinin geliştirilmesi,
8.Hastaneye
başvuru sıklığı ve yatış süresinin azaltılması sonucunda sağlıkla ilişkili
harcamaların azaltılması,
9.Hastalığa
bağlı psikolojik durumun iyileştirilmesi,
10.Sağ kalımda artış sağlanmasıdır.
Pulmoner rehabilitasyonun içeriğinde hangi yaklaşımlar
olmalıdır?
İlk değerlendirmeden (egzersiz testi, yaşam kalitesi ölçümü, dispne
değerlendirmesi, vücut kompozisyonun değerlendirilmesi)
sonra hastanın
belirlenen ihtiyaçlarına göre bir pulmoner rehabilitasyon programı planlanır.
Pulmoner rehabilitasyonun en önemli ve temel bileşeni egzersiz eğitimidir.
Bireyin ihtiyaçları doğrultusunda diğer bileşenler de (hasta ve ailesinin eğitimi, fiziksel aktivite danışmanlığı, komorbidite yönetimi, beslenme
desteği, psikososyal destek, ergoterapi, özyönetim eğitimi, balgam çıkarma
teknikleri vb.) pulmoner rehabilitasyon programlarında yer almaktadır.
Solunum hastalıklarında egzersiz yapmak neden
gereklidir?
Egzersiz toleransındaki azalma, uzun süreli solunum hastalığı
olan kişilerin temel şikayetlerinden biridir. Bu hastalarda nefes darlığı
ve/veya yorgunluğun neden olduğu hareketsizlik; kemik ve kas içeriğinin, kalp
ve akciğer fonksiyonlarının, egzersiz kapasitesinin gittikçe azalmasına neden
olur. Egzersiz eğitimi ile kas kuvveti ve dayanıklılığı artarak daha uzun
mesafeler yürünür, eklemler daha iyi hareket eder, gevşeme sağlanır, daha güçlü
ve enerjik hissedilir, kalbin çalışması iyileşir, yorgunluk ve nefes darlığı
azalır. Ayrıca vücut savunma sistemi üzerine olan olumlu etkileri sayesinde
enfeksiyonlardan korunma sağlanır. Uzun süreli solunum sorunu olan hastalar
pulmoner rehabilitasyon programları ile güvenli bir şekilde egzersiz
yapabilirler. Egzersiz eğitimi; yürüyüş gibi dayanıklılık egzersizleri, bacak
ve kol kasları kuvvetlendirme egzersizleri, solunum egzersizlerini
içermektedir.
Pulmoner rehabilitasyon programının süresi ne olmalıdır?
Pulmoner rehabilitasyon programı en az 8 hafta süre ile
haftada iki veya üç seans olacak şekilde, toplam 24 seans uygulanmalıdır. Daha
uzun programlar daha fazla yarar sağlayabilir. Pulmoner rehabilitasyonun önemli
bileşeni olan egzersiz eğitimi bırakıldığında kazanılan yararlı etkiler
kaybedildiği için egzersiz alışkanlığının devam ettirilmesi gerekmektedir. Bu
nedenle, pulmoner rehabilitasyon merkezlerinde verilen egzersiz eğitimi,
fiziksel aktivite ve sağlıklı beslenme gibi sağlıklı yaşam öğretileri
alışkanlık haline getirilip ‘yaşam tarzı’ olmalıdır.
Pulmoner rehabilitasyon programına nasıl
başvurabilirsiniz?
Pulmoner rehabilitasyon üniteleri; göğüs hastalıkları
hastaneleri, şehir hastaneleri, üniversite hastaneleri ve eğitim-araştırma
hastanelerinde bulunmaktadır. Uzun süreli solunum hastalığından dolayı nefes
darlığı, çabuk yorulma ve güçsüzlük hissediyorsanız, günlük aktivitelerinizi
yapmakta zorluk çekiyorsanız değerlendirme için göğüs hastalıkları uzmanına
başvurabilir ve pulmoner rehabilitasyon programlarından yararlanabilirsiniz.
PULMONER
REHABİLİTASYON İLE NEFES AL,
HAREKET ET, YAŞADIĞINI FARK ET!
Tarih: 12 Mart 2024 Salı Hit: 1161
Fotoğraflar